KÖTÜLERLE MÜNAKAŞA ETME “ÜZERLER” İYİLERLE MÜNAKAŞA ETME “KÜSERLER”

(Toplumsal İlişkiler 414)


وَلَقَدْ صَرَّفْنَا فٖي هٰذَا الْقُرْاٰنِ لِلنَّاسِ مِنْ كُلِّ مَثَلٍؕ وَكَانَ الْاِنْسَانُ اَكْثَرَ شَيْءٍ جَدَلاً
“İşte görüyorsunuz; Biz bu Kur’an’da, insanlara doğru yolu gösterecek bütün ibret verici, aydınlatıcı örnekleri teker teker ele alıp işledik. Fakat insanoğlu, gerçekler karşısında itiraz etmeye, inatla ve körü körüne tartışmaya o kadar düşkün bir varlık ki!” (Kehf/54)

Hz. Mevlana der ki; “kötülerle münakaşa etme ‘üzerler’ iyilerle münakaşa etme ‘küserler” derken insanın münakaşaya tartışmaya düşkün oluşuna ve bunun kötü sonuçlarına dikkatlerimizi çeker. Netice itibariyle üzülmek ve küsmek var. Çıkarılacak tek sonuç; “tartışmak iyi değildir.”

Peki münakaşa neden güzel değildir? Münakaşanın yani

tartışmanın on zararı vardır:
1- Hasede (kıskançlığa)yol açar:
Haset ise, ateşin odunu yediği gibi, iyilikleri yer. Tartışmada galip gelen de, mağlup olan da zararlıdır. Mağlup olana, (Falanca senden daha ileri görüşlüdür) denince, galip gelene haset etmeye başlar. Tartışmada galip gelen kimse, kendini üstün görmeye başlar. Hadis-i şerifte, “Allahü teâlâ, kibredeni alçaltır, tevazu edeni yükseltir” buyuruldu. (Taberani)

2- Hakkı küçük gösterir:
Tartışmacı, kendini üstün görme hastalığından kurtulamaz. Her zaman kendisinin hakim olmasını ister. (Niye hep kendin konuşuyorsun) diyenlere, (Biz böyle davranmakla ilmin izzetini koruyoruz) der. Hasmının bildirdiklerine önem vermez, onun delillerini küçük görür. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
“Hakkı küçük görmek kibirdendir.” İ.Gazali

3- Kin tutmaya yol açar:
Fikrinin kabul edilmediğini gören tartışmacı, hasmına kin besler, bazen ömür boyu onu affetmez. Kin felakettir. Hadis-i şerifte; “Mümin kinci olmaz,” buyuruldu. İ.Gazali

4- Gıybete sebep olur:
Tartışmacı, hasmının sözlerini naklederek, (O şöyle dedi, ben şöyle cevap verdim) diyerek kendini gıybetten kurtaramaz. Halbuki gıybet etmek, ölü eti yemek gibidir.

5- Övünmeye sebep olur:
Tartışmacı, galip gelirse, kendini övmekten kurtaramaz. (Şu delilleri getirerek susturdum) diye kendini över. Halbuki, (Çirkin olan doğru, kişinin kendini övmesidir). Bir âyet-i kerime meali:
“Allahü teâlâ, kendini beğenip övünen hiç kimseyi sevmez.” (Lokman/18)

Arkadaşını mağlup etmekle övünen bir cemiyette, kardeşliğin tesisi mümkün olur mu? Övünmek, başkasını hakir, aşağı görmekten ileri gelir. Halbuki hadis-i şerifte buyuruldu ki:
“Din kardeşini hakir görmek, kötülük olarak yeter.” (Müslim)

6- Kusur araştırıcı olur:
Tartışmacı, hasmını yenmek için onun gizli kusurlarını araştırmaktan kendini alamaz. Halbuki başkalarının kusurlarını araştırmak günahtır. Tartışmacı, hasmının bedeni kusurlarını ima ile de olsa söyler. Mesela; hasmı gözlüklü ise, (Bu gerçekler gözlükle görülmez) diyerek hasmının, gözündeki, bedeni kusurunu ilmi noksanlığı için bir özür sayar.

7- Zarara düşmesine sevinir:
Tartışmacı, hasmının kötü duruma düşmesine sevinir. Halbuki hadis-i şerifte buyuruldu ki:
“Kendisi için sevdiğini, din kardeşi için sevmeyen kâmil mümin olamaz.” (Buhari)

8- Riyaya yol açar:
Tartışmacı, zahiren hasmına sevgi gösterir ise de, bunun yalan olduğunu bilir. Bu ise münafıklık alametidir. Tartışmacı halkın gözüne girmeye çalışır. Bu ise riyadır. Hadis-i şerifte, “Riya küçük şirktir” buyuruldu. (Taberani)

9- Hakkı inkâra yol açar:
Hakkın hasmının ağzından çıkmasına nefret eder. Bu ise felakettir. Hadis-i şerifte, “Allahü teâlânın en sevmediği kimse, hakkı kabul etmekte inat edendir” buyuruldu. (Buhari)

10- İnada sebep olur:
İnat da, nefrete, düşmanlığa yol açar.
Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
“Din kardeşine itiraz etme, boş konuşma, (üzücü) şaka yapma ve verdiğin sözden cayma!” (Tirmizi)

Şemsettin ÖZKAN

26.07.2021 GÜZELYALI

KAYNAKLAR

1-kuran.diyanet.gov.tr

2-kuranmeali.com

3-ehlisunnetbuyukleri.com

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.