(Toplumsal İlişkiler 291)
اِنَّا عَرَضْنَا الْاَمَانَةَ عَلَى السَّمٰوَاتِ وَالْاَرْضِ وَالْجِبَالِ فَاَبَيْنَ اَنْ يَحْمِلْنَهَا وَاَشْفَقْنَ مِنْهَا وَحَمَلَهَا الْاِنْسَانُۜ اِنَّهُ كَانَ ظَلُوماً جَهُولاًۙ
“Allah’ın bahşettiği ekonomik, sosyal, bireysel ve toplumsal bütün imkan ve fırsatları; akıl, beden, duyular, irâde, vicdan, muhâkeme gibi üstün yetenekleri O’na kullukta kullanarak yeryüzünde O’nun adına, O’nun hükümlerini egemen kılma mücâdelesi o kadar ağır, o kadar ciddî bir görevdir ki; Biz bu emâneti önce göklere, yere ve dağlara teklif ettik fakat onlar bu büyük sorumluluğu göze alamadıklarından, onu yüklenmekten çekindiler. Böylece bu yükümlülüğü, küçücük cüssesine rağmen, Allah’ın kendisine bahşettiği yetenekler sayesinde göklere, yere ve dağlara hükmetme gücünü elinde bulunduran insanoğlu kabul etti. Düşünsenize; bunca nîmetlerle donatıldığı hâlde, yüklendiği emânetin hakkını veremeyen insan ne kadar zâlim, ne kadar câhildir!”(Ahzab/72)
Şems-i Tebriz-i; “Hayatta her şey olabilirsin. Fakat önemli olan hayatın içinde “insan” olabilmektir,” derken hayatta herşey olabiliyoruz da, insan olmayı beceremiyoruz mu demek istiyor? İnsan olmak çok zor bir şey midir? Neden öyle insan olduğumuz biyolojik olarak gözükse de insan olunamıyor?
İnsanın mayasında insanlıktan çıkma gibi bir durum yok mudur? Neden insan olmak çok önemlidir? Sorular soru içinde devam edip gidiyor.
İyi insan olmadan, iyi Müslüman olamayız der bilge kral Aliya İzzetbegoviç. Bütün yücelik ve şükran Allah’a aittir ve insanların gerçek kalitesini ancak Allah tespit eder diye de ekler. Bir insan acı duyuyorsa canlıdır, başkasının acısını duyuyorsa insandır der Tolstoy. İnsan olmak maalesef çağımızın en büyük sorunu oldu, modern zaman problemleri içinde yer aldı. Sorun elbette zaman veya mekân değil. Sorun tam olarak negatif teknoloji kullanımı, kısa zamanda paraya para demeyen zihin değişikliği ve bu arada insan ilişkilerinin her geçen gün daha da kötüye gitmesi.
Hayatın içinde herşey olabilipte insan olamamak nasıl birşey acaba? Hemen söyleyelim, çok kötü bir şey. Berbat bir durum. Hani hep hayata dair serzenişlerde bulunuyoruz, verip veriştiriyoruz ya, şimdi durum tersine dönmüş oluyor. Biz bu güzelim hayata kazık atmakla yoldan çıkmış oluyoruz insanlıktan çıkmakla.
İnsan insan olduğunda güzeldir, yoksa insanlığından utandığında değil. İsmet Özel, insanlığın her geçen gün yerlerde süründüğünü gördükçe, şöyle hayıflanmakla haksız mı acaba? “Usta ölmeden önce bir oyun öğret de, insan olayım.”
Hayatın içinde herşey olmayı becerip, insan olmayı beceremeyenler yaşamayı hak etmiyorlar. Zira onlar insan olarak yaratılmalarına rağmen insan olmanın gereklerini yerine getirmemişlerdir. Yaratılış amacına uygun hareket etmeyenlerin
bu hayata söyleyecekleri sözleri de yoktur.
İnsan insan olmanın gereklerini yerine getirmekle mükelleftir. Fıtratına uygun davranışlar sergilemelidir. İnsana yakışır insanca hareket etmelidir. Ondan da zaten bu beklenir.
Hayatın içinde herşey olabilipte, insan olmayı becerememek bir insan için hayvandan da aşağı bir statüdür. İnsan olarak yaratılan bir varlığın insani özelliklerini kullanmaması vahim bir durumdur. Yaradılış kodlarından sapma ve sürekli hata veren bir yerde algoritmada bozulacaktır. Hedef ve yaradılışın gayesinden uzaklaşması onu sonunda mutsuz da edecektir. Sadece kendisi değil, etrafını da derin üzüntülere gark edecektir. Ne olur ey insanoğlu fabrika ayarlarına geri dön…
Şemsettin ÖZKAN
20.03.2021 KONYA
KAYNAKLAR
1-kuran.diyanet.gov.tr
2-kuranmeali.com
3-suskunduvar.com