(Toplumsal İlişkiler 802)
اَلَمْ تَرَ اَنَّ اللّٰهَ اَنْزَلَ مِنَ السَّمَٓاءِ مَٓاءً فَسَلَكَهُ يَنَابٖيعَ فِي الْاَرْضِ ثُمَّ يُخْرِجُ بِهٖ زَرْعاً مُخْتَلِفاً اَلْوَانُهُ ثُمَّ يَهٖيجُ فَـتَرٰيهُ مُصْفَراًّ ثُمَّ يَجْعَلُهُ حُطَاماًؕ اِنَّ فٖي ذٰلِكَ لَذِ كْرٰى لِاُو۬لِي الْاَلْبَابِࣖ
“Görmedin mi, Allah gökten su indirdi de onu yeryüzündeki kaynaklara ulaştırdı. Sonra onunla renkleri çeşit çeşit ekinler çıkarıyor. Sonra ekinler kuruyor da onları sapsarı kesilmiş görüyorsun. Sonra da Allah onları kurumuş çer çöp hâline getirir. Şüphesiz ki bunda akıl sahipleri için bir öğüt vardır.” (Zümer/21)
Eylül, hüznün ve hazanın adı. Sarı sarı yaprakların yeniden dirilmek için döküldüğü ay. Vedaların ve kavuşmaların sevgililerin belki de birbirlerini en iyi anladığı, annelerin çocuklarını dövdüğü anda bile ‘anneee’ diye hem ağladıkları hem de daha çok annelerine sokuldukları gibi bir zaman algısı benim gözümde bu ay. Alpay’ın o ünlü şarkısında ‘Eylül’de Gel’ diye sevgililerin okul yolunu gözlediği ay Eylül.
Cemal Süreya; “bir gün aklına gelecek olursam bana şiir ısmarla Eylül’ü konuşalım” derken bu ayın otantik havasına vurgu yapar. Şiirin tamamı ele alındığında sevgililerin bu ayda birbirlerine daha bir düşkün, sevecen olduğunu işler şiirinde.
Ölümle sonbahar, bir anlamda benzeşir. İkisi de artık solgun, bitkin ve son demleri çağrıştırır ancak ikisi de biterken yeniden dirilişi de sembolize ederler. Sonbahar da yapraklar niye düşüyor? Dallar niye kurumaya başlıyor? Yeniden dirilmek için. Ölüm de yeniden diriliş demek değil midir?
İster Eylül deyin, isterseniz Sonbahar deyin, bu zaman dilimi aslında çıtırdayan yaprakların, çiçeğe dönüştüğü andır. Hayat da zaten o çıtırdayan yapraklarla yeniden tazelenir, yeniden başlar. Ölümle sonbahar, bu yüzden iki can dosttur. Bu yüzden vefanın da en çok onlara yakıştığını söyleyebiliriz.
Sözleri Erhan Yurdaer, bestesi Yıldırım Gürses’e ait olan o muhteşem Muhayyer kürdi makamındaki “her sonbahar gelişinde” adlı eserde de sevgi, ölüm (aslında diriliş) ve sonbahar teması çok güzel işlenir:
Düşen bir yaprak görürsen
Beni hatırla demiştin
Biliyorsun seni ben
Sonbaharda sevmiştim
Her sonbahar gelişinde
Sarı sarı yapraklarla
Kuru dallar arasında
Sen gelirsin aklıma
Rüzgârla düşen yapraklar
Daima senin hayalin
Yine bir sonbaharda
Geleceksin sen bana
Her sonbahar gelişinde
Sarı sarı yapraklarla
Kuru dallar arasında
Sen gelirsin aklıma.
Şemsettin ÖZKAN
05.09.2022 GÜZELYALI
KAYNAKLAR
1-kuran.diyanet.gov.tr
2-kuranmeali.com
3-pixabay.com
4-suskunduvar.com