(Toplumsal İlişkiler 1744)
اَلَّذٖينَ هُمْ فٖي غَمْرَةٍ سَاهُونَ
“Ki onlar, ‘(bilgiçlik kılıflı) derin bir gaflet kuşatması’ içinde, (gerçeklerden) habersiz (ve nasipsizdirler).” (Zariyat/11)
Paulo Coelho; “yarısı kadar bilmiyorlar, iki katı konuşuyorlar” derken ne kadar haklı değil mi? Nice insanlar vardır ki, boş teneke gibi çok ses çıkarırlar. Niye çok sesleri çıkıyor bunların? Çünkü zır cahilller de ondan.
Bakınız açın bakın sosyal medyayı. O kadar çok bilgiçlik taslayan var ki. O kadar çok boş boş yorum yapan var ki. Adeta koca bir ordu gibiler.
Çok konuşmak ya da bir başka ifadeyle gevezelik hiçbir literatürde övülmemiştir. Kimse lüzumsuz ve boş konuşanları sevmez. Tasavvufta da sakınılmasını gerekenlerden biridir çok konuşmak.
Şems-i Tebrizi; “susmak, cümlenin istirahat halidir. İstirahat bitince çıkan cümle dinç olur, çok konuşup cümleyi yorma, yoksa cümle âlem yorulur” derken tabiri caizse sükutun altın gibi değerli oluşunu ifade etmeye çalışır belki de.
Hz. Mevlana der ki; “sükut denizdir söylemekse ırmağa benzer. O halde deniz seni arayıp dururken, sen ırmağı arama.” Sükut duyabilenler için, en güzel sestir. Okyanus gibidir. Denizin dalgalarında suskunluğun derin analizini yaparsın.
Bu yüzden cahil cühela takımının yanında dikkatli olmak lazım. Hz. Mevlana der ki; “cahil kişinin yanında kitap gibi sessiz ol! ” Niye? Çünkü iki cahil yüz sene konuşsalar birbirine ne öğretirler ki? Elde var sıfır, elde var sıfır. Bilgiden yoksun insanların çeneleri bir de düşük olur ki sormayın, o atmosferde kalanın vay haline!
Hz. Mevlana; “cahille girme münakaşaya, ya sinirini zıplatır tavana, ya da yazık olur adabına” derken, cahillerin hiç de kolay bir muhatap olmadığına vurgu yapar. Boş boş, atıp tutup, adamı günaha soktuğunun anlatımıdır bu bir bakıma.
Cahil deyince hemen aklımıza gelen eğitim öğretim görmemiş kişi aklımıza geliyor. Oysa bu kişi bu eksikliğini giderebilir. Bu yönüyle bu kişiye cahil demek kasdedilmiyor bu sözde. Esas cahillikle söylenmeye çalışılan; gerçekleri reddeden, taassuba kaçan, kendini hakikati kuru kuru inkara şartlandırmış olanların söz ve eylemleri kasdediliyor.
Önerim siz siz olun, yarısı kadar bilmeyip iki katı konuşan bu zır cahillerle fazla muhatap olmayın. Ne bir adım ileri gidersiniz ne de siz onları bir adım ileri götürürsünüz.
Şemsettin ÖZKAN
05.04.2025 KONYA
KAYNAKLAR
1-kuran.diyanet.gov.tr
2-kuranmeali.com
3-pixabay.com
4-suskunduvar.com