(Toplumsal İlişkiler 960)
اَلَّذٖينَ يُنْفِقُونَ اَمْوَالَهُمْ بِالَّيْلِ وَالنَّهَارِ سِراًّ وَعَلَانِيَةً فَلَهُمْ اَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْۚ وَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ
“Servet ve mallarını (yetkisini ve makamlarını, imkân ve fırsatlarını) gizli ve açık (olarak), gece ve gündüz (maddi birikimlerini ve enerjilerini) Allah yolunda infak edenlerin (yani işe yarayacak ve ihtiyaçları karşılayacak kadar hayır verenlerin) ücreti ve mükâfatı Rableri katındadır… Onlara (dünyada ve ahiret hayatında) korku yoktur ve onlar asla mahzun (ve mahcup)
olmayacak (kutlu kimselerdir).” (Bakara/274)
Deprem ve soğuk… 2023 yılının 06-07 Şubatında Kahramanmaraş merkezli on ilimizi etkileyen, üst üste iki depremle yerle bir olan, artçıları hala devam eden, yüzyılın en çok can kaybına yol açacağı, daha şimdiden belli olan, bu afet karşısında gerçekten çaresiz kaldık, elimiz ayağımız tutuldu.
Çünkü çok ama çok yıkıcıydı. Enkazın altındaki küçük kız çocuğun sesi; “baba çok üşüyorum, bak ellerim bembeyaz oldu.” Nasıl mı?
Yerbilimci Prof. Dr Cenk Yaltırak, şöyle anlatıyor bu depremi: “Şimdi size kısaca herkesin anlayabileceği sadelikte dünkü 2 depremin aslında kaydedilen 7.7/7.6 değil, şiddet/enerji boşalımı parametresine göre 11 şiddetinde olduğunu anlatmaya çalışacağım. Depremde gerçek güç tanımlaması ve ölçümü yeryüzüne yakınlığı ve süresine bakılarak hesaplanır. Bu ana kriter’e göre bakınca “9 saat gibi çok kısa bir zaman aralığında” 7’nin üzerinde aynı bölgede deprem olduğu bugüne kadar dünyada hiç görülmemiş ve yaşanmamış bir olay. Dünkü yaşanan iki deprem birbirine (30 km) yan yana sayılabilecek bir lokasyonda olmuştur. Bu da bugüne kadar görülmüş bir şey değil.
Burada birçok cahil, bilgisiz ve kötü niyetli insan Japonya’daki yaşanan 9 şiddetinde ki depremle bunu ölçüyor. Japonya’daki deprem; kıyıdan 110 km. açıkta, okyanusun 28 km. altında yaşanmıştır. Bizim depremimiz ise yeryüzüne sadece 7 km. gibi çok çok yakın mesafe de olmuştur. 2. önemli aradaki fark ise, iki depremin arasındaki süredir. Japonya’daki deprem 36 saniye, dünkü yaşanan depremler ise toplamda 103 saniye gibi bugüne kadar yaşanmamış bir uzunlukta sürmüştür. Bu kadar büyük ve şiddetli bir deprem ki, Trabzon’dan Hatay’a (885 km) Eskişehir’den Kars’a kadar (1340 km) büyük bir coğrafyada çok ciddi şekilde hissedildi. Peki bu depremin yıkım gücünü bilmeyenlere nasıl gösterebiliriz?8 şiddetindeki bir deprem 60 megatonluk bir atom bombası kadar enerji üretir. Dünkü 2 deprem 7.7 ve 7.6 şiddetindeydi. Şu an dünyadaki en güçlü nükleer savaş başlığı sadece 2 megaton!
İşte bu kadar büyük coğrafyada, bu kadar etkili olmasının sebebi yere yakınlığı ve çok uzun sürmesindendir. Yani dünkü deprem; 120 megaton güç çıkışı ile tarihte görülmemiş bir enerji boşalmasına sebep olmuştur.(60 en güçlü nükleer bomba gücünde)”2 megaton ne demek, yıkıcı güç olarak ne yapar” sorarsanız; Japonya Nagazaki’ye atılan atom bombası 1.2 megaton gücündeydi. İşte biz dün arka arkaya “tarihte eşi benzeri yasanmamış devasa büyüklükte” iki deprem yaşadık. Bunları bilelim ve “lütfen paylaşalım” ki insanlar bilgi kirliliğinde dezerformasyona maruz kalmasınlar.
Son 200 senede Türkiye’de 13 tane 7’nin üzerinde deprem yaşanmış. İlk defa 9 saat arayla bu kadar şiddetli 2 deprem bu coğrafya da meydana gelmiş. Daha önce böylesi hiç olmamış, görülmemiş! Bu bir ilk.
İtalya Ulusal Jeofizik ve Volkanoloji Enstitüsü Başkanı Carlo Doglioni: “Türkiye, 30-40 saniye içinde üç metre hareket etti! Bu daha önce yaşanmış, görülmüş bir durum değil. Bu o kadar güçlü ve şiddetli bir deprem ki yıkılan binaların hepsi depremin enerji dalga boyunun gittiği yöne doğru yıkılmış. Maraş’ın dağ silsilesinde yaklaşık 40 km’lik bir yarık oluştu. Bu olağanüstü bir durum. Türkiye 3 metre Arap Yarımadası’na doğru kaydı. Kahramanmaraş’taki depremler o kadar şiddetliydi ki Grönland ve Danimarka’da da hissedildi.”
İşte depremin teknik analizi böyleydi. Ya sosyal boyutu? Yıkılmış harabe duvarların üzerine karlar yağarken ben burada üşüyordum, ayaklarımız üşüyor bize çorap gönderin diyordu, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesinden Prof. Dr Hafize hoca. Duygulanmamak elde değildi onun daha anlattığı diğer şeylere de. Gerçekten üşüyorduk hepimiz. Onun bizi ağlatan bu sözleri Hz. Mevlana’nın şu sözünü hatırlattı;
“Şems bana bir şey öğretti: Dünyada biri üşüyorsa sen ısınamazsın.” Üşümemek için, depremzedeleri ısıtmamız gerekiyor dünyanın dört bir yanındaki değerli dostlarım. Şimdi onlara yardımcı olma, yardım yapma zamanı.
Şemsettin ÖZKAN
10.02.2023 GÜZELYALI
KAYNAKLAR
1-kuran.diyanet.gov.tr
2-kuranmeali.com
3-pixabay.com