(Toplumsal İlişkiler 561)
قُلْ هَلْ نُنَبِّئُكُمْ بِالْاَخْسَرٖينَ اَعْمَالاًؕ
اَلَّذٖينَ ضَلَّ سَعْيُهُمْ فِي الْحَيٰوةِ الدُّنْيَا وَهُمْ يَحْسَبُونَ اَنَّهُمْ يُحْسِنُونَ صُنْعاً
“De ki: “Size, yapıp-ettiklerinde en büyük kayba uğrayan kimseleri haber vereyim mi?” (Kehf/103)
“Onlar, güzel işler yaptıklarını zannettikleri hâlde, bu dünyadaki bütün emekleri boşa giden kimselerdir.” (Kehf/104)
Hz Mevlana’ya atfedilen bir söz şöyledir: “Ömür bir masal gibidir. Ne kadar uzun olduğu değil, ne kadar güzel geçtiği önemlidir.” Gerçekten de ömür masal gibi geçer gider değerli dostlar! Bir varmış bir yokmuş, evvel zaman içinde, kalbur saman içinde, deve tellal iken, pire berber iken, ben annemin beşiğini tıngır mıngır sallar iken, bir “falanca” varmış. O kişi de meğer benmişim. Bir de bakmışım ki ömrümün sonuna gelivermişim. Bir gözümü açmışım, bir de gözümü kapatıvermişim. İşte bu göz kırpışa ömür diyorlar dostlar!
Masalların başlayıp bitmesi gibi hergün biraz daha ölüme yaklaşıyoruz. Burada dünya senaryomuz, mutlaka ölümden başkası yalan dediğimiz gerçekle biteceğine göre, bu filmin kalitesini tartışmamız son derece önem arzediyor.
Demek istediğim Hz. Mevlana’nın “bu dünyada yaşamıyorsunuz, bu dünyadan geçiyorsunuz,” dediği gibi olduğuna göre bu kısacık ömrümüzün çok sürmesi önemli olmuyor. Aksine elzem olan bu hayatı hangi kalite ve güzellikte geçirdiğimizde düğümleniyor.
Bu dünyadan kazançlı çıkmanın birinci yolu; öncelikle Allah ve elçisine imandan geçiyor. Bu olmazsa olmazıdır bu dünyada yaşamanın kalite kontrolu açısından. Gönül Allah demezse neyleyim öyle kalbi?
İkincisi; eylem ve davranışlarla bu imanın pekiştirilmesi gerekiyor. Yani o inanç eylem yüklü olmalıdır. Bulutlar yağmur yüklü olmalıdır. Yağmur olup yağmayan bulutu neyleyim?
Üçüncüsü; iman, amel de tek başına yetmiyor. İnsanın bir de niyetinin iyi olması gerekiyor. İyi niyete dayanmayan, sadece gösteriş için yapılan ibadetlerin ve güzel davranışların Allah katında hiçbir değeri bulunmadığını Peygamber Efendimiz ibretli bir misâlle ortaya koymuştur. Bu hadîs-i şerîfe göre kıyamet gününde ilk defa bir şehid hakkında hüküm verilecek. Allah Teâlâ ona ne yaptığını sorduğunda:
– Senin uğrunda çarpıştım, şehid edildim, diyecek. Fakat Cenâb-ı Hak ona:
– Yalan söyledin. Sana cesur adam desinler diye çarpıştın, buyuracak ve o adam yüz üstü sürüklenerek cehenneme atılacak.
Daha sonra ilim öğrenip öğreten ve Kur’an okuyan bir kimse getirilecek. Ona da ne yaptığı sorulacak.
– İlmi öğrendim ve öğrettim. Senin rızânı kazanmak için Kur’an okudum, diyecek. Allah Teâlâ ona:
– Yalan söyledin. İlmi, sana âlim desinler diye öğrendin. Kur’an’ı ise, güzel okuyor desinler diye okudun. Nitekim öyle de denildi, buyuracak. O adam da yüz üstü sürüklenerek cehenneme atılacak.
Hadîs-i şerîfin devamında zengin bir kimsenin huzura getirileceği, onun da malını Allah rızası için harcadığını söyleyeceği, ona, “cömert adam” desinler diye malını sarfettiği söyleneceği ve diğerleri gibi onun da cehenneme atılacağı belirtilmektedir (Müslim, İmâre 152). Bakınız bu üç sınıf inanmış mı evet öyle gözüküyor, amel etmiş mi evet öyle gözüküyor. Herkesin gözünde en azından böyle nam salmışlar. Üstüne üstlük bunlar toplumda en çok beğenilen sınıflar. Biri Kur’an okuyucusu, biri savaşta şehit olmuş ve diğeride malını fakire veren. Ama iyi niyetli ve samimi olmamalarından ötürü sadece inanmış ve amel etmiş gözükmeleri yetmiyor. Onlar güzel işler yaptıklarını zannededursunlar yukarıda geçen ayette ifade edildiği gibi ömrü boşa geçirmişler, belki de çok uzun bir ömür sürmüşler ama hayatlarına kalite katamamışlardır. Kendilerini ve insanları aldatmakla zamanı da israf etmişlerdir, ahiretlerini de.
Bu niyet hadisinden şöyle bir sonuç da çıkmaktadır: Aslında ibadet olmayan bazı işler, iyi niyetle yapıldığı takdirde ibadete dönüşebilir. Meselâ yemek yiyen kimse, bu gıdalardan elde edeceği kuvvetle ibadet edeceğini düşünürse, yemek yerken bile sevap kazanmış olur. Normal ticaretini yapan kimse, işini en iyi şekilde yaparak insanlara hizmet etmeyi, onları aldatmamayı düşünürse, hem para hem de sevap kazanabilir.
Şemsettin ÖZKAN
30.12.2021 KONYAALTI
KAYNAKLAR
1-kuran.diyanet.gov.tr
2-kuranmeali.com
3-islamveihsan.com (İhlas ve Niyetle İlgili Ayet ve Hadisler yazısından alıntı)