(Toplumsal İlişkiler 1528)
اَلَّذٖينَ يَسْتَحِبُّونَ الْحَيٰوةَ الدُّنْيَا عَلَى الْاٰخِرَةِ وَيَصُدُّونَ عَنْ سَبٖيلِ اللّٰهِ وَيَبْغُونَهَا عِوَجاًؕ اُو۬لٰٓئِكَ فٖي ضَلَالٍ بَعٖيدٍ
“(Ki onlar) Dünya hayatını sevip ahirete tercih ederek (zalim ve bâtıl yönetimleri destekleyen ve insanları aldatıp) Allah yolundan çeviren ve onun (İslam gerçeğinin) eğrilmesini (yanlış ve eksik öğretilmesini ve istismar edilmesini) isteyen, işte onlar (bu yüzden de sinsi ve) derin bir sapkınlık içine düşen kimselerdir.” (İbrahim/3)
Ölmek dünyanın içinden çıkmaktır. Ölmeden önce ölmekse, içinden dünyayı çıkarmaktır. Bu dünyada ölmekten başkası yalan. Ölüm hayatımızın biricik gerçeği. Ölüm gerçeği ile tanışmayan yok. O zaman ölmeden önce ölmeyi bilmek gerek değil midir?
Tasavvuf erbabının kendine rehber edindiği şu hadisi bir hatırlayalım: موتوا قبل أن تموتوا “Ölmeden önce ölünüz.”(El-Acluni, Keşfu’l Hafa,2/29)
Tesadüfe pek inanmam, tevafuk demeyi tercih ederim. Zaman zaman karşıma hüsni hat yazısıyla yazılmış çok sevdiğim bir yazı çıkar: HİÇ… Hiç kavramı bir şeyin azlığını, önemsiz ve değersiz oluşunu anlatırken, asla onun yok oluşunu ifade etmez. Her çeşit psikolojik ve sinir hastalıkları, nefsimizin komplekslerinden ortaya çıktığı, bilinen bir gerçektir. Olumsuz yaşantı ve duygular, nefiste kendini savunmak için, kompleksler meydana getirir. Kompleks yapılanma bilinçaltımızda adeta saatli bir bomba gibi patlamaya hazır beklemektedir. Pimi çekildiği an insanda onulmaz yaralara yol açar. Kin, hasetlik, fesatlık başkalarını küçük görme gibi birçok olumsuz duyguların kaynağı, “hiçlik terapisi” yapamamaktan kaynaklanır. “Hiçlik terapisi”nin en iyi uygulayıcılarından Hz. Şems, Hz. Mevlana’da ilk benliğini kırma operasyonunu yaptı. Hz. Mevlana’yı o dönem üniversite rektörlüğü koltuğundan indirerek, onun en büyük egosunu yerle bir etti. Bu yüzden olsa gerek, o sihirli “hiçlik terapisi” formülünü Hz. Mevlana şu şekilde açıklamıştır:
“Sen benim dünyada ünümü duymadın mı hiç? Ben bir hiçim hiç… “Böylece insana yakışmayan bu şeytani duygu ve düşünceler, Hz. Âdem babamız gibi, insani duygu ve düşünce atmosferine çekilmekte ve nefsi ilah edinmeyi önlemektedir. “Kendi arzu ve hevesini ilah edineni gördün mü?” (Casiye/23) ayeti de okunursa, bu terapide olumlu katkı sağlar.Mevlana hazretlerine kulak vermek için Mesnevi’deki “Tüccar ve Papağanı” hikâyesine dönelim. Olumlu anlamda hiç olmak nasıl olmalı ve ölmeden önce nasıl ölünmeli “hiçlik terapisi” yaparak konumuzu bitirelim değerli dostlarım!
Ticaretle uğraşan bir adamın, güzel bir papağanı vardı. Bir gün bu tüccar, işi gereği Hindistan’a gitmek için, yol hazırlığına başladı. Cömertliği ile tanınan bu tüccar, ailesine ve yakın arkadaşlarına tek tek” Sana Hindistan’dan ne getireyim? Ne istersin?” diye sordu. Her biri ayrı ayrı istekte bulundu. Bu cömert ve iyi kalpli tüccar onların isteklerini not alıp, getireceğine dair söz verdi.
Sonra çok sevdiği papağanına yönelip ona da sordu:
“- Ey güzel kuşum, sen ne istersin?” Papağan;
“- Oradaki papağanları görünce, halimi onlara anlat. Papağanımın size selamı var. Sizi özlediğini ve kurtuluşu için çare bulmanız konusunda yardımcı olmanızı istiyor dersin” dedi. Sözlerine devam ederek;
“- Ben gurbet ellerde hasretle ve ayrı düşmenin ıstırabıyla çırpınırken, sizlerin yeşil ormanların güzel ağaçlarının dallarında dolaşarak keyiflenmeniz uygun mudur? Dostların vefası böyle mi olur? Sizler boylu poslu güzel eşlerinizle, zevk sefa içerisindesiniz. Ben ise burada hapisteyim. Yüreğim kan ağlar. Hiç olmazsa, sabahın seherinde şu garibi de hatırlayın. Dostların, dostu hatırlaması mutluluktur. Başka bir şey istemiyorum” dedi.
Tüccar, papağanın selamını ve mesajını oradaki papağanlara götürmeyi de kabul ederek yola koyuldu. Günlerce yol aldıktan sonra Hindistan’a ulaştı. Ağaçların üzerinde papağanları görünce, atını durdurarak onlara seslendi. Evde kafeste beslediği papağanının selamını ve sözlerini aktardı. Tüccar sözlerini bitirir bitirmez, oradaki papağanlardan biri birkaç kere titredi, nefesi kesilerek düşüp öldü.
Tüccar bu durumu görünce, söylediğine de söyleyeceğine de pişman oldu. Kendi kendine;
-Bir canlının ölümüne sebep olarak günaha girdim. Galiba bu papağan, benim papağanımın bir yakını ya da çok candan seveniydi” diye düşündü. Hindistan’daki alışverişini bitirdikten sonra memleketine döndü.
Dostlarının istediklerini teslim etti. Papağan, tüccarın hediyeleri dağıtmasını kafesinden izliyordu. Sahibine seslendi: “- Benim armağanım nerede? Papağan dostlarıma selamımı ulaştırdın mı? Onların haberlerini bana anlat ki, ben de dostların gibi mutlu olayım.” Tüccar;
“- Sevgili kuşum! Bana öyle bir iş yaptırdın ki, sana uyup da nasıl böyle bir cahillik yaptığıma hala yanmaktayım. Bin pişman oldum ama pişmanlık neye yarar?”
Papağan bu sözleri duyunca, olanları daha çok merak etti. Sevgili kuşunun ısrarlarına dayanamayan tüccar, olanları başından sonuna tek tek anlattı;
“- Söylediğin yere gittim. Dostlarına selamını ve söylediklerini aktarınca içlerinden biri, senin gönderdiğin haberin üzüntüsüne dayanamamış olacak ki, düşüp öldü. Bu durumu görünce çok pişman oldum, ama söylemiş bulundum” dedi.
Tüccarın bu anlattıklarını dinleyen kafesteki papağan, önce titredi, sonra kaskatı kesildi. Tüccar kendi güzel papağanının da aynı şekilde düşüp öldüğünü görünce, aklı başından gitti. Ağlayıp sızlanmaya, ah vah edip dövünmeye başladı;
“- Ey güzeller güzeli papağanım. Hoş sesli kuşum, yoldaşım, sırdaşım. Ne oldu sana? Neden bu hale geldin?” diye feryat etti.
Ölü papağanı üzüntüyle kafesin içinden çıkarınca, papağan birden canlanıp uçtu. Yüksek bir dala kondu. Tüccar kuşun bu durumuna, şaşırdı kaldı. Başını kaldırıp;
“- Ey güzel papağanım! Ben bu işten bir şey anlamadım. Sen bu hileyi nereden öğrendin? Böyle canımı yaktın” dedi.
Papağan konduğu yerden cevap verdi:
“- Sevgili efendim! Hindistan’daki o kuş, yaptığı hareketle bana yol gösterdi. Selamımı alınca düşüp ölmüş gibi yapması, bana öğüttü.”
“- Efendim! Sen de benim gibi yap. Ölmeden önce öl. Canını, ten kafesinin esaretinden kurtar. Ruhun gerçek vatanın güzelliklerine uçsun.”
Papağan efendisine, “Allaha ısmarladık” diyerek vatanına ve dostlarına doğru kanat çırptı…
Şemsettin ÖZKAN
01.09.2024 KONYA
KAYNAKLAR
1-kuran.diyanet.gov.tr
2-kuranmeali.com
3-pixabay.com
4-suskunduvar.com