(Toplumsal İlişkiler 1655)
اَلَّذٖينَ يَذْكُرُونَ اللّٰهَ قِيَاماً وَقُعُوداً وَعَلٰى جُنُوبِهِمْ وَيَتَفَكَّرُونَ فٖي خَلْقِ السَّمٰوَاتِ وَالْاَرْضِۚ رَبَّنَا مَا خَلَقْتَ هٰذَا بَاطِلاً سُبْحَانَكَ فَقِنَا عَذَابَ النَّارِ
“Çalışırken, otururken, dengilip yatarken Allah adını dilinden düşürmeyen bilginler, göklerin ve yerin nasıl yaratıldığını düşünürken şöyle mırıldanırlar: ” Ya Rab! Bütün bunları boşuna yaratmadın. Sen muhteşemsin. N’olur ateşe atma bizi.” (Al-i imran/191)
İslam’ın ilk emri oku! Lakin Müslüman okumuyor. Oku deyince de, öylesine kuru kuru okumak, yazmak ve mürekkep yalamak zannediyor.
Samiha Ayverdi; “oğlum okumak ve yazmak cehaleti öldürür insanı adam etmez” derken, vurgulamaya çalıştığı hayatı okumaktır, yani adam akıllı adam olmaktır. Adam olmaktan kasıt da insan olmaktır. Maalesef dünyanın en ünlü üniversitelerinde çocuklarımızı okutuyoruz, lakin hayat ile onları entegre edemiyoruz. Bir misafire çıkıp “hoşgeldiniz” dedirtemiyoruz, o kendi odasında test çözüyor iyi mi?
İmam-ı Gazali; “okumak üç türlüdür dilin okuması kıraat aklın okuması tefekkür ve kalbin okuması hayattır” derken, vurgulamaya çalıştığı da budur zaten.Herşeyi O’nun adıyla okuyabilmek ne güzel. Olayları, hayatı, kainatı ve Sevgili’yi. Pirimiz Hz. Mevlana öyle der: “Sen böyle güzel iken, bana söz düşmez. Bakma böyle yazılar yazdığıma. Ben aslında ikra (oku) emrine amade durmuş seni okuyorum ey sevgili!” Sevgili dediği yüce Yaratan. Herşeyi O’na göre okumak da, erenlerin işi.
Peki doğru okuyamıyor muyuz? Evet doğru okuyamıyoruz. Okuduğumuzu zannediyoruz. Ben herşeyi bilirim havasında biraz mürekkep yalayanlarımızda. Halbuki ilmin başı “la edri” yani ben birşey bilmiyorumdur. İlim kendi içinde tevazuyu da barındırır. İlim adamı da bu yüzden havalı olamaz, olmamalıdır. Yunus Emre’nin dediği gibi olmalıdır okumak;
İlim ilim bilmektir
İlim kendini bilmektir
Sen kendini bilmezsin
Bu nice okumaktır.
Okumanın manası
Kişi Hakk’ı bilmektir
Çün okudun bilmezsin
Ha bir kuru emektir.
Yunus Emre der hoca
İsterse var bin hacca
Hepisinden iyisi
Bir gönüle girmektir.
Şemsettin ÖZKAN
06.01.2025 İNEGÖL
KAYNAKLAR
1-kuran.diyanet.gov.tr
2-kuranmeali.com
3-suskunduvar.com