(Toplumsal İlişkiler 947)
اِنَّ اللّٰهَ يُدْخِلُ الَّذٖينَ اٰمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ جَنَّاتٍ تَجْرٖي مِنْ تَحْتِهَا الْاَنْهَارُؕ وَالَّذٖينَ كَفَرُوا يَتَمَتَّعُونَ وَيَأْكُلُونَ كَمَا تَأْكُلُ الْاَنْعَامُ وَالنَّارُ مَثْوًى لَهُمْ
“Şüphesiz Allah, iman edip salih amellerde bulunanları,
(saraylarının ve ağaçlarının) altından ırmaklar akan cennetlere sokacaktır. İnkâr edenler ise, (bu dünyada geçici olarak)
metalanıp faydalanmakta ve hayvanların yemesi gibi (karıştırıp yutmakta, helâl-haram seçmeyip işkembelerini doldurup gafletle dolaşmaktadırlar); ateş, onların varacakları (çok acı ve alçaltıcı)
bir konaklama mekânıdır.” (Muhammed/12)
Açgözlü tabiri arapça tamah ve farsça kâr kelimelerinin birleşmesinden oluşan tamahkâr sözcüğünün dilimizdeki karşılığıdır. Mala, mülke, paraya düşkünlük, hırslılık manasına gelir. Doğrusu insanda açgözlülük fazlasıyla mevcuttur. Öyle ki adam yaşlanmış bu dünyadan göçüp gidiyor, ama onda dünya malına, mülküne düşkünlük hâlâ capcanlı durur.
Geçenlerde sosyal medyada gördüğüm, lakin kime ait olduğunu bilmediğim, bulamadığım, bir sözde şöyle deniyor; “Gözünü aç ama, açgözlü olma!” Çok hoşuma gitti bu söz. Gözü kapalı olma, gözünü aç diyor. Ama asla açgözlü değil!
Aç insanı doyurabilirsiniz fakat açgözlü insanı asla doyuramazsınız. O malın, mülkün ve paranın kölesi olmuştur. Ne yapsanız nafile. Bir küp altın verseniz, ikincisini ister. İkincisini verseniz üçüncüsünü. Onu ancak toprak doyurur.
Uyanık olmak, dikkatli olmak, aldanmamak, birine bilgi vererek görüş alanını genişletmek gibi anlamlarına gelen gözünü açmak deyimi ise, her zaman övülmüş ve tavsiye edilmiştir. İnsan elbette saftirik saftirik her şeye kanmamalı, yalanlara karşı dikkatli olup, doğruluk derecesini araştırmalıdır. “Mü’min aynı delikten iki defa sokulmaz ısırılmaz” (Buhari, Edeb 83, müslim, Zühd 63) hadisi, bize olaylar karşısında uyanık davranmamızı öğütler. Akıllı olgun mü’min dünya ve ahirete taallük eden meselelerde uyanık ve ihtiyatli davranır. Bir konuda düştüğü hataya ikinci bir kez düşmez demektir.
Kısacası insan gözünü açacak lakin açgözlü olmayacak.
Şemsettin ÖZKAN
28.01.2023 GÜZELYALI
KAYNAKLAR
1-kuran.diyanet.gov.tr,
2-kuranmeali.com
3-pixabay.com