(Toplumsal İlişkiler 826)
يُدَبِّرُ الْاَمْرَ مِنَ السَّمَٓاءِ اِلَى الْاَرْضِ ثُمَّ يَعْرُجُ اِلَيْهِ فٖي يَوْمٍ كَانَ مِقْدَارُهُٓ اَلْفَ سَنَةٍ مِمَّا تَعُدُّونَ
“Allah, gökten yere kâinat ve içindeki varlıklarla, dünya ve ötesi ile ilgili ilâhî planlamayı yapıp yürütüyor, hayatın devamını ve aslî düzeni sağlıyor. Sonra bütün işler, sizin hesaplamalarınıza göre, bin yıl tutan bir günde kaydedilmek için O’nun nezdine yükselir.” (Secde/5)
TRT’nin çok sevilen dizisi Gönül Dağı fragmanında hikmetli sözler söyleyen Ciritçi Abdullah’ın ağzından çıkan şu çarpıcı cümle çok hoşuma gitti; “zaman bir kar tanesiydi ve eridi gitti. Onu bir daha biraraya getiremezsin.” Bu ister istemez bende zamanın göreceliğini, hızla akıp gitmesini, mekanlar değişince zamanın yavaşlayıp hızlanacağını akla getiriyor. Geliniz bu zamanın izafiyet(görecelik) özelliğinin bilimsel izahına bir göz atalım.
Kuran’da zamanın göreceliği yani zamanın her yerde aynı hızda akmadığı işaret edilmiştir. Modern bilimin ise ancak 1900’lü yıllarda Albert Einstein sayesinde bu gerçekten haberi olmuştur. Einstein’ın teorisine göre zaman uzay dokusuna
örülmüş şekildedir. Uzay zaman dokusunun değişmesi ile zamanın akışı da değişebilir.
Kuran’da 32:5, 22:47 ve 70:4 ayetleri çok net olarak zaman genişlemesini (‘time dilation‘) işaret etmektedir. Detaylı incelemeye geçmeden önce bilimsel bilgi verelim. Zamanın akışı 2 faktöre bağlıdır. Hıza ve yerçekimine; Hız ve yerçekimi kuvveti arttıkça zaman yavaşlar.
Diyelim ki elimizde 2 tane atom saati var. 1 tanesini Dünya üzerine koyalım. Diğerini ise son sürat uçan bir uzay roketine koyalım. Roket yıllarca son sürat uçsun ve sonunda Dünya’ya geri dönsün. Atom saatlerini kontrol edelim. Roket içindeki atom saatinin Dünya’daki atom saatine göre daha geride kaldığını görürüz. Roket içindeki kişinin Dünya’daki yaşıtlarına göre daha genç kaldığı görülür. Çünkü onun için zaman daha yavaş akmıştır. Hız yapan roketteki zaman daha yavaş akmaktadır. Hız zamanın yavaşlamasına neden olmaktadır. Hızlı giden roketteki atom saati daha yavaş çalışacaktır. Roket içindeki kişi daha az yaşlanacaktır.
Şimdi yerçekiminin etkisini inceleyelim. Yukarıdaki atom saatlerinden bir tanesini Güneş’in hemen yanına (yüzeyine)
götürelim, bir tanesi ise Dünya yüzeyinde kalsın. 1 gün sonra saatleri kontrol ettiğimizde Güneş’in yanındaki saatin daha geride kaldığını görürüz. Bunun nedeni Güneş’in yerçekimi kuvvetinin Dünya’mızınkine göre kat kat fazla olmasındandır.
Yerçekimi zamanın yavaşlamasına neden olmaktadır. Demek ki bir şey için zamanın nasıl geçtiği-aktığı maruz kaldığı yerçekimi gücüne ve mevcut hızına göre değişmektedir. Bu zaman değişmesine zaman genişlemesi (‘time dilation’) denir. Yüce Allah bu zaman genişlemesini Kuran’da 3 ayette
bildirmiştir. Hatta hem hız hem de yerçekimine dikkat çekmiştir.
Hasılı zaman, şu geçici dünyamızda yerçekimi ve hıza bağlı olarak çok hızlı akıyor ve eriyor tıpkı bir kar tanesi gibi. Bir daha geçmiş zamanı geri getirmek mümkün değil. Zamanın kıymetini bilmek temennisiyle…
Şemsettin ÖZKAN
29.09.2022 GÜZELYALI
KAYNAKLAR
1-kuran.diyanet.gov.tr
2-kuranmeali.com
3-pixabay.com
4-kuranmucizeler.com