(Toplumsal İlişkiler 261)
وَاٰيَةٌ لَهُمُ الْاَرْضُ الْمَيْتَةُۚ اَحْيَيْنَاهَا وَاَخْرَجْنَا مِنْهَا حَباًّ فَمِنْهُ يَأْكُلُونَ
“Bitki örtüsü tamamen kuruyup ölmüş olan toprak, onlara Allah’ın sonsuz ilmi, kudret ve merhametini gösteren ve yeniden dirilişi ispatlayan muhteşem bir delildir. Şöyle ki; Biz ölü toprağa, her bahar yeniden hayat veriyoruz ve oradan, canlıların besin kaynağı olan çeşit çeşit ürünler çıkarıyoruz.” (Yasin/33)
Sonbahar şairlerin yüreklerinde içten içe derin hüzünler çağıldatıyor. Bakmayın siz yaprakların dökülüşüne. O toprağa düşüşler aslında yeniden diriliştir. Küllenen aşklara yeniden sevgi ateşi vermek için. Dilek Sümer, “Canımsın Benim” şiirinde “ne bir ses ne bir nefes kalbimde sonbahardan kalma yapraklar var” der.
Ölmek yani yok olmak anlamında literatürümüzde bir kavram olmamalı. Ölmek dediğimiz şey aslında yeniden diriliş değil midir? Evet yeniden hayatiyet kazanmanın bir adıdır, ölüm. “Bir ölür, bin diriliriz,” sözü asla anlamsız bir cümle değildir.
Ölümle sonbahar, bir anlamda benzeşir. İkisi de artık solgun, bitkin ve son demleri çağrıştırır ancak ikisi de biterken yeniden dirilişi de sembolize eder. Sonbahar da yapraklar niye düşüyor? Dallar niye kurumaya başlıyor? Yeniden dirilmek için. Ölüm de yeniden diriliş demek değil midir? Yukarıda söz konusu ettiğimiz Yasin suresinin 33. ayeti ne güzel açıklar bu durumu:
“Bitki örtüsü tamamen kuruyup ölmüş olan toprak, onlara Allah’ın sonsuz ilmi, kudret ve merhametini gösteren ve yeniden dirilişi ispatlayan muhteşem bir delildir. Şöyle ki; Biz ölü toprağa, her bahar yeniden hayat veriyoruz ve oradan, canlıların besin kaynağı olan çeşit çeşit ürünler çıkarıyoruz.”
Sonbahar aslında çıtırdayan yaprakların, çiçeğe dönüştüğü andır. Hayat da zaten o çıtırdayan yapraklarla yeniden tazelenir, yeniden başlar. Ölümle sonbahar, bu yüzden iki can dosttur. Bu yüzden vefanın da en çok onlara yakıştığını söyleyebiliriz.
Sözleri Erhan Yurdaer, bestesi rahmetli Yıldırım Gürses’e ait olan o muhteşem Muhayyer kürdi makamındaki “her sonbahar gelişinde” adlı eserde de sevgi, ölüm (aslında diriliş) ve sonbahar teması çok güzel işlenir:
Düşen bir yaprak görürsen
Beni hatırla demiştin
Biliyorsun seni ben
Sonbaharda sevmiştim
Her sonbahar gelişinde
Sarı sarı yapraklarla
Kuru dallar arasında
Sen gelirsin aklıma
Rüzgârla düşen yapraklar
Daima senin hayalin
Yine bir sonbaharda
Geleceksin sen bana
Her sonbahar gelişinde
Sarı sarı yapraklarla
Kuru dallar arasında
Sen gelirsin aklıma.
Şemsettin ÖZKAN
18.02.2021 KONYA
KAYNAKLAR
1-kuran.diyanet.gov.tr
2-kuranmeali.com
3-suskunduvar.com