(Toplumsal İlişkiler 68)
لَقَدْ خَلَقْنَا الْاِنْسَانَ ف۪ٓي اَحْسَنِ تَقْو۪يمٍۘ
“Biz insanı, yaratılış amacını gerçekleştirmesi için ihtiyaç duyduğu her türlü zihnî ve bedenî özelliklerle donatarak, varlık mertebelerinin en yükseğine çıkabilecek bir yetenek ve kapasitede, yani, olması gereken en güzel biçimde yarattık.”
ثُمَّ رَدَدْنَاهُ اَسْفَلَ سَافِل۪ينَۙ
“Fakat insan, vahiyden uzaklaşarak kendi asli/olumlu kişiliğini saptırıp yozlaştırınca, —geçerli kıldığımız kanunlar gereğince— onu varlık mertebelerinin en dibine yuvarlayarak aşağıların aşağısına çeviririz. Kur’an’dan yüz çevirerek şeytanın boyunduruğu altına giren insan, vahşî hayvanlardan daha da canavarlaşır. İşte, Allah’ın yol göstericiliğinden yüz çeviren insanoğlu, bu derece alçalır.” (Tin/4-5. Ayetler
Üstat Necip Fazıl “Sakarya Türküsü” adlı o muhteşem şiirinde insanı çok güzel tanımlar:
İnsan bu, su misali, kıvrım kıvrım akar ya;
Bir yanda akan benim, öbür yanda Sakarya.
Su iner yokuşlardan, hep basamak basamak;
Benimse alın yazım, yokuşlarda susamak.
Her şey akar, su, tarih, yıldız, insan ve fikir;
Oluklar çift; birinden nur akar; birinden kir.
Gerçekten de öyledir insan, su misali kaygan ve akar durur ama bu suyun aktığı oluklar hep öyle arı duru değil, çünkü birinden nur akıyorsa birinden de kir akar. Evet, Allah’ın ruhundan üflediği, meleklerin kendisine saygı secdesi yaptığı, yeryüzünün halifesi, en mükemmel varlık, ahlaki meziyetlerle donatılmış bir varlık, ama bir de madalyonun öbür yüzü var. Nisyan kökünden insan her şeyi unutan nankör, kötülük işlemeye meyyal, şeytani özellikleri de bünyesinde barındırabilen bir varlık.
İnsan zaten bir damla sudan yaratılmadı mı?
“Şüphesiz Biz insanı, (içeriği çok harika bir karışım olan) karmaşık bir damla sudan (spermden) yarattık. Onu deneyip imtihan etmekteyiz. Bundan dolayı onu işitir ve görür hale getirdik.” (İnsan/2)
İnsanın yaradılışı kompleks bir yapıya sahiptir. En güvenilir bilgi kaynağı olan Kur’an’da, insanın aşama aşama yaradılış evreleri şöyle anlatılır:
“Ey insanlar! Eğer ölümden sonra yeniden diriliş
konusunda herhangi bir şüpheniz varsa, kendi yaratılışınıza
bir bakın.
Hiç kuşkusuz biz sizi, ilk önce atanız Âdem’de olduğu gibi topraktan, sonra topraktan
yetişen yiyeceklerle babanızın vücudunda oluşan nutfeden, sonra ana
rahmine düşen bu nutfenin, belli bir dönem sonunda da kan pıhtısı görünümünde, rahmin duvarına
yapışmasıyla oluşan alakadan, sonra temel unsurları
bakımından yaratılışı kısmen tamamlanmış, fakat
bütün organlarıyla henüz tamamlanmamış olan bir çiğnem
et parçasından yarattık. Ve bu yaratılışı size böyle ayrıntılarıyla
anlattık ki, Kur’an’ın ilâhî bir kelam olduğunu, hiçbir
şüpheye meydan vermeyecek biçimde size açıkça gösterelim. Cenin
hâlinden sonraki aşamalara gelince; bu
ceninlerden sağlıklı bir şekilde doğmasını dilediklerimizi, belirli bir
vakte kadar rahimlerde tutar, zamanı gelince de sizi bir bebek
olarak dünyaya getiririz. Sonra da ergenlik çağınıza
erişinceye kadar sizi besleyip büyütürüz; içinizden bazıları daha
genç yaşta hayata gözlerini yumarken, kimileriniz de
bildiği şeyleri dahi, bilemez hâle geleceği, ömrünün o en düşkün ve
perişan çağına kadar yaşatılır. Dış dünyanızdaki delillere gelince;
kış
mevsiminin sonunda, yeryüzünü, bitki örtüsü ölmüş, kupkuru
bir hâlde görürsün. Derken oraya bahar yağmurları
halinde su indirdiğimizde, bir de bakarsın ki, düne kadar
hayattan eser olmayan yerde, toprak birdenbire coşup harekete
geçer, altındaki tohumların çatlamasıyla öbek öbek kabarır ve
her güzel çiftten, renk renk, çeşit çeşit ürünler verir.” (Hac/5)
Hz. Mevlana; “Her insan yağmur tanesi gibidir. Kimi çamura, kimi gül yaprağına düşer” derken insanı yine suya yağmura benzetir. Yağmur tanesinin nefis kokulu gül yaprağına düşmesi başkadır, çamura düşmesi farklıdır. Birinde iyi, güzel, ahlaki meziyetlerin doruğunda bir şekillenme, diğerinde ise kötü, çirkin ve ahlaksızlığın çamurlaşmış hali vardır. İnsanın bu çamurlaşmasını Hz. Mevlana; “insanı ateş değil, kendi gafleti yakar. Herkeste kusur görür kendine kör bakar. Bil ki neye nasıl bakarsan, o da sana öyle bakar,” diye özetler.
Mahmut Nazik “Gül Açar” adlı şiirinde aşk ateşini güle benzetir ve her şeyi güle dönüştürür:
Bir yüreğe aşkın narı düştü mü;
Elleri gül açar, yüzü gül açar.
Gizli gizli yar ile görüştü mü;
Halleri gül açar, sözü gül açar.
Başında eser de bir kavak yeli
Sevgi ile titrer yüreğin teli.
Garazın gıybetin bükülür beli
Külleri gül açar közü gül açar
Nideyim sevgisiz günü, ışığı.
Nideyim sevdasız, aşksız maşuğu.
Sevdası var eder ozanı, aşığı
Telleri gül açar sazı gül açar
Yağmur taneleri gül yaprağına düşüp, insan da fabrika ayarlarına dönebilmeli ki, bu dünyada kısa sürecek sınav çamurlaşmadan tamamlanabilsin…
Şemsettin ÖZKAN
01.07.2020 KONYA
KAYNAKLAR
1-kuran.diyanet.gov.tr
2-kuranmeali.com
3-neoldu.com
4-antoloji.com