(Toplumsal ilişkiler 1499)
وَاِذَا رَاَيْتَهُمْ تُعْجِبُكَ اَجْسَامُهُمْؕ وَاِنْ يَقُولُوا تَسْمَعْ لِقَوْلِهِمْؕ كَاَنَّهُمْ خُشُبٌ مُسَنَّدَةٌؕ يَحْسَبُونَ كُلَّ صَيْحَةٍ عَلَيْهِمْؕ هُمُ الْعَدُوُّ فَاحْذَرْهُمْؕ قَاتَلَهُمُ اللّٰهُؗ اَنّٰى يُؤْفَكُونَ
“Onları gördüğün zaman kalıpları hoşuna gider. Konuşurlarsa sözlerine kulak verirsin. Onlar sanki çizgili Yemen kumaşından mamul elbiseler giydirilmiş kütükler gibidirler. Her gürültüyü kendi aleyhlerine yönelik bir hareket sanırlar. Onlar katıksız hak düşmanıdırlar. Onlara karşı ihtiyatlı ol, onlardan kendini koru. Allah onları kahretsin. Nasıl da haktan ayrılıp, küfre döndürülüyorlar?” (Münafikun/4)
Ah şu insanı gizleyen maskeler yok mu? Olduğundan başka bir görüntüyle görünüp aldatması yok mu? İllüzyonist misin be kardeşim? Sen sen değilsen peki benim karşımda görünen kim?
Bugün gördüğüm kime ait olduğu yazmayan en anlamlı paylaşımda; “en güzel maske insanın kendisindedir, zira çoktan ölmüş olduğunu kimsecikler farketmez” denilmesi hiçbir şeyin aslında göründüğü gibi olmadığıdır. Bu yüzden olsa gerek İbrahim Tenekeci; “insanları bir çay içimlik tanımak istiyorum zira fazlası çirkin” demekle, insanların binbir surat olduğunu herşeyi sulandırıp eveleyip gevelemeye çalıştıklarını bu yüzden biraz insanları deşeleyince altından hoş olmayan şeylerin çıktığına vurgu yapar.
Cahit Zarifoğlu; “bir yerden bir yere kuşlar göçüyorsa bilin ki mevsimler değişmiştir, insanlarda” derken anlatmaya çalıştığı da aynı şeydir.
İnsanoğlu hayatın içinde öyle ya da böyle bir şekilde bitmiştir, lakin “yıkılmadım ayaktayım” rolünü oynar. Bunu yaparken de yüzünde çok güzel bir maske vardır. Onu görenler “vay anasına adam ne mutlu!” da diyebilirler. Gülüp oynamasını el-âlem hayranlıkla temaşa eder. Gelin görün ki, kazın ayağı hiç de öyle değildir. Vaziyet Karacaoğlan’dan alınan bir türküde Musa Eroğlu’nun seslendirdiği gibidir:
Bizim pencereler yele garşıdır,
Muhabbet dediğin karşı karşıdır.
Girebilsen bu sinemde neler var,
Gülüp oynadığım ele garşıdır,
Karşıdır, ele karşıdır.
Sabahın seheri günden ileri,
Ben kimi sevmişim senden ileri.
Ziyaret olmuşsun kurban istersin,
Kurban bulamadım candan ileri,
İleri, candan ileri.
Ancak bu maskeleri değerlendirirken birinci maske insanları aldatmaya yönelik olduğu için kötüyken, ikinci tür maske insanın asıl kendisini aldatmasına yönelik olduğu için, kötü diyemeyiz. Bu tipleri aldatmakla yaftalayamayız. Çoktan öldüklerini gizledikleri için maskelerin en güzelidir diyebiliriz. Ama yine de gizlenmek kendisine de olsa hoş değil. Nedense dobura hareket etmek, hep birinci tercihim. En iyisi her şeyi kabullenip takdire boyun eğmek. “Bu da geçer ya Hu” demek.
Şemsettin ÖZKAN
03.08.2024 GÜZELYALI
KAYNAKLAR
1-kuran.diyanet.gov.tr
2-kuranmeali.com
3-pixabay.com
4-LyricFind