(Toplumsal İlişkiler 647)
وَلَا تُصَعِّرْ خَدَّكَ لِلنَّاسِ وَلَا تَمْشِ فِي الْاَرْضِ مَرَحاًؕ اِنَّ اللّٰهَ لَا يُحِبُّ كُلَّ مُخْتَالٍ فَخُورٍۚ
“Sakın gurura kapılıp da, insanları küçümseyerek onlardan yüzünü çevirme ve yeryüzünde çalımlı çalımlı yürüme, dâimâ saygılı ve alçakgönüllü ol! Çünkü Allah, gurura kapılıp başkalarına karşı büyüklük taslayan hiç kimseyi sevmez.” (Lokman/19)
Kibir ve gurur… İnsana neler yapmaz ki? İnsanı olmadık şekilde gereğinden fazla şişiren nedir? Kurum kurum kurulmasına, böbürlenmesine, havalanmasına, insanlara tepeden bakmaya neden olan şey ne ola ki?
Hz. Mevlana; “insanı ateş değil kendi kibri yakar. Herkeste kusur görür kendisine kör bakar. Neye nasıl bakarsan o da sana öyle bakar” derken insanın bizatihi kendisine vereceği zararı çok güzel izah eder.
“Kibir ve gururda haddi aşanı Allah yerden yere çarpar” buyururken Hz. Ömer (r.a) yüce Yaratan’ın kibirle hareket edenleri alçaltacağına, alçak gönüllülükle hareket edenleri de yücelteceğine işaret eder.
“Kendini çok beğenme kul katında, ne kendini beğenmişler var toprak altında” diyen Hz. Mevlana kibrin insanı büyütmediği aksine küçülttüğünü anlatır bize.
Hazret-i Mevlânâ’nın eşi menendi olmayan o meşhur eseri Mesnevî’den ibretlik bir hikayeyle konuyu kapatalım:Bir sinek, eşek sidiğinin üzerinde gezinen bir saman çöpünün üstüne kondu ve bir gemi kaptanı gibi başını yukarı doğru kaldırdı ve şöyle meydan okudu: “Ben bu denizin ve gemiciliğin mektebinde okumuş, bu işe ömrümü vermişim. İşte deniz, işte gemi, işte adam, işte kaptan, işte görüşü keskin bir kahraman”.
Bir saman çöpü kadar zayıf bir şeyin üstünde durduğunu bilmeyen, o saman çöpünün az sonra toprağa karışacak olan bir eşek sidiği kadar pis bir şeyin akıntısıyla kontrolsüz bir şekilde gittiğini fark etmeyen ve sidik akıntısını büyük bir okyanus, saman çöpünü büyük bir gemi, kendisini de kaptân-ı deryâ zanneden hattâ bununla da yetinmeyip, bir de başını gururla yukarı kaldırıp kendinden son derece emin bir şekilde ahmaklığını cümle âleme ilân eden bu sinek kime remzdir?…
Kime olacak, hem ahmak hem de mütekebbir olan kişiye tabii ki. Sinek nasıl gururla “Ben bu işin mektebinde okudum, bu işe ömrümü verdim” gibi laflar ediyorsa, mütekebbir ahmaklar da hep “Biz buralara kolay gelmedik, bir sürü emek harcadık, zahmetler çekdik, ortaya aklımızı ve yüreğimizi koyduk” gibi laflar ederler de nasıl bir rezillik içinde olduklarının farkına bile varamazlar, tâ ki kafaları teneşir tahtasına vuruncaya kadar.
Şemsettin ÖZKAN
29.03.2022 GÜZELYALI
KAYNAKLAR
1-kuran.diyanet.gov.tr
2-kuranmeali.com
3-pixabay.com
4-defter-iussak.blogspot.com