(Toplumsal İlişkiler 406)
فَوَجَدَا عَبْداً مِنْ عِبَادِنَٓا اٰتَيْنَاهُ رَحْمَةً مِنْ عِنْدِنَا وَعَلَّمْنَاهُ مِنْ لَدُنَّا عِلْماً
“(Derken) Kullarımızdan bir (seçkin ve erişkin) kul buldular ki, Biz ona katımızdan (üstün bir) rahmet (nimet ve fazilet) vermiştik ve Kendi tarafımızdan (çok özel) bir ilim (gayb ve kader bilgisi: İlmi Ledün) öğretmiştik. (Hadis-i Şeriflerde bu Zat’ın Hz. Hızır olduğu anlatılmaktadır.)”
(Kehf/65)
Hz. Mevlana der ki; “iki alem vardır: İlki varlık alemi. İkincisi mana alemi. Varlık alemi gündüz gibidir. Olanı biteni açıkça görürsün. Kendini kolayca ele verir. Mana alemi ise gece gibidir. Onu bulmak için mutlak gönül ışığını yakman gerekir.”
Burada varlık alemi gündüz gibi aydınlık, açık seçik olduğundan üzerinde durmayacağız. Ancak mana alemi dediğimiz bu alem gece gibi olduğundan gönül ışığı yakılarak aydınlatılmaya ihtiyaç duyar. Bu alemin ilmine bilgisine ilm-i ledün diyorlar. O halde nedir ilm-i ledün?
İlm-i ledün dediğimiz şey, Allah’ın dilediği kullarına verdiği, olayların arkasındaki sırları ve gayb bilgilerini bilme yetisi olarak tabir edilebilir. Kehf Suresi 65. ayette Hz. Hızır’a Allah katından rahmet olarak ledün ilmi verildiğinden bahsedilir. Kıssada Hz. Hızır le Hz. Musa karşılaşır ve birlikte bir yolculuğa çıkarlar. Yolculuk boyunca Hz. Hızır aklın kabul etmeyeceği işler yapar. Bir çocuğu öldürmek, fakir insanlara ait bir gemiyi delerek su almasına yol açmak, çocuklara kötülük yapan insanların duvarlarını sağlamlaştırmak gibi fiilleri Hz. Musa’yı rahatsız eder.
Hz. Hızır yola çıkarken kendine soru sorulmamasını şart koşmuştur. Bu nedenle Hz. Musa soru sormak istemez ama sormadan da edemez. Sorular nedeniyle Hz. Hızır bir noktadan sonra birlikte yolculuk yapmaktan vazgeçer ve bunu yol arkadaşına bildirir. Soruların cevaplarını verir ve birlikteliği sonlandırır. Cevapları alan Hz. Musa öğrenir ki akıl erdiremediği olayların arkasında önemli sırlar ve bilgiler vardır. Hz Hızır ne yaptıysa insanların hayrına yapmıştır. Kendisinin bilmediklerini, Hz. Hızır’ın bildiğini, gelecekte olacakları bilerek iyiler için önlemler aldığını anlar.
Bu kıssadan anlaşılacağı üzere Allah’ın en büyük peygamberlerinden olan Hz. Musa’nın bilmediklerini ledün ilmi sahibi olanlar bilebilir.
Ledün ilmi Nasıl Öğrenilir?
Ledün ilmi Allah’ın dilediği kullarına rahmet olarak verdiği bir ikramdır. Okuyarak ya da eğitim alarak ledün ilmine ulaşılamaz. Tasavvuf ehline göre hassas kalplerin Allah’ı bol bol zikretmekle yumuşaması ve ve bazı sırların kendine açılması mümkün olabilir. Yani zikir ve dua ile kalp gözü açılabilir ve gaybi bilgilere sahip olunabilir. Bu konuda tavsiye edilen bazı dualar ve zikirler de mevcuttur. Ledün ilmi sahiplerinin bildiklerini başkalarına anlatması yasaktır.
İlm-i Ledün’ün Dereceleri Nelerdir?
Allah’ın dilediği peygamberlerine, evliyalara ve sıddıklara bahşettiği ledün ilmi her ilim sahibinde aynı derecede bulunmaz. Kulun Allah’la irtibatına ve Allah-u Teala’nın dilemesine göre farklı derecelerde olabilir. Dereceler hakkında da tam bir bilgi yoktur.
Şemsettin ÖZKAN
14.07.2021 GÜZELYALI
KAYNAKLAR
1-kuran.diyanet.gov.tr
2-kuranmeali.com
3-milliyet.com.tr