(Toplumsal İlişkiler 830)
وَاٰيَةٌ لَهُمُ الْاَرْضُ الْمَيْتَةُۚ اَحْيَيْنَاهَا وَاَخْرَجْنَا مِنْهَا
حَباًّ فَمِنْهُ يَأْكُلُونَ
“Bitki örtüsü tamamen kuruyup ölmüş olan toprak, onlara Allah’ın sonsuz ilmi, kudret ve merhametini gösteren ve yeniden dirilişi ispatlayan muhteşem bir delildir. Şöyle ki; Biz ölü toprağa, her bahar yeniden hayat veriyoruz ve oradan, canlıların besin kaynağı olan çeşit çeşit ürünler çıkarıyoruz.” (Yasin/33)
Yunus Emre ölümü, kafesten uçan kuşa benzetir ve insan bedenindeki o tatlı canın, bir gün mutlaka ölümün o vefalı yüzüyle, karşılaşacağını anlatır:
İşbu söze Hak tanıktır
Bu can gövdeye konuktur
Bir gün ola çıka gide
Kafesten kuş uçmuş gibi.
Hazandı hüzündü derken Eylül de bitti. Bitmeyen ve gitmeyen ne var ki şu kısacık ömrümüzde. Bestesi Bilge Özgen, güftesi İlter Yeşilay’a ait, herşeyin zamanla sonu olacağı çok sevdiğim Hicaz bir şarkıda şöyle anlatılıyor:
Dediler zamanla hep azalırmış sevgiler
Olsun bana seninle geçen yıllarım yeter
Nasıl olsa her şeyin zamanla sonu yok mu
Ömür dediğimiz şey küsecek kadar çok mu
Dediler ki gün gelir unuturmuş gidenler
Olsun bana aşk dolu geçen yıllarım yeter Nasıl olsa her şeyin zamanla sonu yok mu
Ömür dediğimiz şey küsecek kadar çok mu
Küsecek kadar çok mu
Küsecek kadar çok mu.
Cemal Süreya’nın; “dedim ya Eylül’dü, savruluşu bundandı kimsesizliğimin” demesinin altında da hep hüzün, hep hazan var. Eylül otamatik olarak insanların beyninde, böyle bir çağrışım yapıyor dostlar! Gitmek, bitmek ve yok olmak.
Halbuki öyle mi? Evet yapraklar sararıyor, ölüyor yok oluyor ama yeniden taptaze bir başlangıçla yeniden dirilmek için değil mi? Ölümle Eylül bir anlamda birbiriyle benzeşirler. İkisi de artık solgun, bitkin ve son demleri çağrıştırır ancak ikisi de biterken yeniden dirilişi de sembolize eder. Sonbahar da yapraklar niye düşüyor? Dallar niye kurumaya başlıyor? Yeniden dirilmek için. Ölüm de yeniden diriliş demek değil midir? Yukarıda sözkonusu ettiğimiz ayet, bu durumu çok güzel açıklamıyor mu?
Eylül aslında çıtırdayan yaprakların, çiçeğe dönüştüğü andır. Hayat da zaten o çıtırdayan yapraklarla yeniden tazelenir, yeniden başlar. Ölümle Eylül, bu yüzden iki can dosttur. Bu yüzden vefanın da en çok onlara yakıştığını söyleyebiliriz.
Şemsettin ÖZKAN
03.10.2022 GÜZELYALI
KAYNAKLAR
1-kuran.diyanet.gov.tr
2-kuranmeali.com
3-pixabay.com
4-musixmatch
5-suskunduvar.com