(Toplumsal İlişkiler 1435)
اَلَّذٖينَ يَذْكُرُونَ اللّٰهَ قِيَاماً وَقُعُوداً وَعَلٰى جُنُوبِهِمْ وَيَتَفَكَّرُونَ فٖي خَلْقِ السَّمٰوَاتِ وَالْاَرْضِۚ رَبَّنَا مَا خَلَقْتَ هٰذَا بَاطِلاًۚ سُبْحَانَكَ فَقِنَا عَذَابَ النَّارِ
“(Aklı ve basireti olanlar ki) Onlar ayakta iken, otururken ve yanları üzere yatarken (devamlı) Allah’ı hatırlar (O’nu zikreder ve O’na yalvarırlar), göklerin ve yerin yaratılışı üzerinde (dikkat ve ibretle) düşünür (eşyanın hikmet ve hakikatini anlamak üzere ilmi ve fikri araştırma yaparlar) ve “Rabbimiz, Sen (bütün) bunları hâşâ (gayesiz ve hikmetsiz) boş yere ve bâtıl sebeplerle yaratmadın (ve asla başıboş bırakmadın), Sen (böyle yersiz ve yararsız iş yapmaktan) Yücesin. Bizi ateşin azabından koru” (diye yalvarırlar).” (Al-i imran/191)
Akıllı insanların özelliği nedir? Temel karakteristikleri nelerdir? Akıllı insanın akıllı olmasını sağlayan faktörler nedir?
Akıllı demek; doğruyu yanlıştan, iyiyi kötüde ayırabilme yeteneği olan, aklını iyi ve yolunca kullanmasını bilene, aklı olana denir. Doğru düşünebilen, sağduyulu olan herkes akıllıdır. Akıl insanı insan yapan, diğer canlılardan ayıran çok önemli bir vasıftır.
Hz. Ali (r.a) efendimiz; “sustuğunda düşünen, konuştuğunda zikreden ve baktığında ibret alan kişi, akıllıdır” derken, bir takım durumlarda insanın takındığı tutum ve davranışlara göre akıllı olup olmadığını anlatır. Birincisi; insan sustuğunda bile düşünüyorsa akıllıdır. Kuru kuru hiç konuşmadan susuyor bir şey yapmıyorsa nötr hale gelmişse, psikolojik bir vaka haline gelmişse problemdir. İkincisi; konuştuğunda Allah için zikreden insan da akıllıdır. Lakin boş boş konuşup ağzı laf kalabalıklığı yapan, sözü israf eden adam akıllı değildir. Üçüncüsü; baktığında ibretle bakan insan da akıllıdır. Kainat kitabını okuyamayan, denizlere, dağlara, ağaçlara, canlılara hasılı her şeye ibret nazarıyla bakmayanları da akıllılardan saymamak gerekir.
Şemsettin ÖZKAN
31.05.2024 GÜZELYALI
KAYNAKLAR
1-kuran.diyanet.gov.tr
2-kuranmeali.com
3-pixabay.com