NEHİR GİBİDİR İNSAN SADECE YÜZÜYLE BİLİNİR DERİNİNDE NE SAKLAR YÜREĞİNDE NELER AKIP GİDER SÖYLEMEZ SESSİZCE AKIP GİDER

(Toplumsal İlişkiler 320)

هَلْ اَتٰى عَلَى الْاِنْسَانِ ح۪ينٌ مِنَ الدَّهْرِ لَمْ يَكُنْ شَيْـٔاً مَذْ كُوراً
“İnsanın basit bir varlık olarak yaratılmasının üzerinden, gerek topraktan ilk yaratıldığı sırada, gerek anne karnında iken, yaratılış dönemlerinde olgunluk düzeyine ulaşıncaya kadar, henüz adının sanının anılmadığı nice çağlar geçmedi mi? Kibre kapılarak Rabb’ine boyun eğmekten kaçınan insan, bir zamanlar bir hiç olduğunu ve Allah’ın lütfu sayesinde yaratılıp olgunlaştırıldığını hiç düşünmüyor mu?” (İnsan/1)

Alexis Carrel’in o meşhur eseri “İnsan Denen Meçhul”ü hepiniz bilirsiniz. Kitabının bir yerinde şöyle bir cümle kurduğunu hatırlıyorum: “Her insan bir tarihtir ve başka hiç kimsenin tarihi ile aynı değildir.” Bu cümle bile insanın tam bir muamma olduğuna işaret etmiyor mu? Hiçbir insan birbirinin tıpkısının aynısı değildir demektir bu. Gerçekten de insanın

herbiri apayrı dünyadır. Kimse kimsenin içdünyasını bilmez. Ne düşünür, ne hayal eder neyi amaçlar kestiremez. Neden?

Çünkü Hz Mevlana’nın ifadesiyle; “nehir gibidir insan sadece yüzüyle bilinir, derininde ne saklar, yüreğinde neler akıp gider söylemez, sessizce akıp gider,” der.

Gerçekten de insanı tanımak zordur. Öyle ki denizleri bardak bardak boşaltmaktan inanın insanı tanımak zordur. Zira dünyanın içinde nice dünyalar vardır. Çünkü her bir insan ayrı bir dünyadır. O ayrı dünyaların da elbette birbirinden farklı dertleri olacaktır. Derinliklerinde ne sırlar gizlidir, nelere ağlayıp nelere gülerler, sinelerinde nelerin gizli olduğunu en iyi Allah bilir.

Bu yüzden olsa gerektir ki, Hz. Pir insanı bir ırmağa benzetmesi boşuna değildir. Zira ırmağın yüzünü görürüz de altında neyi gizler, neyi saklar ve neyi alıp götürür bilemeyiz. Öylece sessiz ve derinden akıp çağıldayıp gider işte.

Alexis Carrel eserinin bir başka yerinde şunları söyler:

“Evren ile kıyaslandığında insan çok küçük bir varlıktır, 4 bin den fazla insan üst üste binerse ancak Everest’in yüksekliğine erişebilir. Ama insan beyni, aklı, düşünebilme kabiliyeti ve zekası sayesinde fizik dünyayı yönetiyor. Bütün çağlarda büyük filozofar bütün hayatlarını insanın bu esrarını çözmeye adadılar. Yeryüzündeki her bir insanın huyu ve karakteri, görünümü farklıdır.”

Peki ya hepsinden evvel ‘insan nedir’ diye sorsam ?
Kimiz biz, neyiz, sırf mutluluktan hoşnut olmayan, acı da gerek bize, acısız yaşanır mı abi diye sahip olduğumuz psikopatça düşüncemiz nereden geliyor ?
İşin özü, son derece kompleks bir varlığız hocam. Yaşadığı, büyüdüğü ortama göre yediğine içtiğine göre değişkenlik gösteren tuhaf bir yaratığız. Tek bir bilim altında incelenmek tarzımız değil. Parçalanamaz bir bütünüz nihayetinde. Her bir ilim kendi objesinde açıklamaya çalışıyor, pek bir şey de veremiyor ama deniyor en azından. İnsanlar çok bilinmeyenli çok denklem misali. Bazı insanlar var ki kendini merak edip araştırmak, keşfetmek yerine ot gibi yaşayıp gidiyor. Düşünmek zor zanaat diyeceğim lakin takdire değer bir enerji de sarf etmiyoruz bu eylemi gerçekleştirirken. Enerji kullanımına yapılan zamlar yüzünden tasarruf modunda kullanmayı tercih ediyoruz sanırım. Bir de yaşadığımız toplumda kendini bilen, yüksek farkındalığa sahip insan modeli yerilmekte, hatta kimi zaman deli muamelesi ile karşılanmakta iken neden böyle bir işe kalkışalım ki orası da ayrı mesele. Pohpohlanıp göklere çıkarılmak varken…
Velhasılı insan öyle bir kitap ki, her harfinde okunası nice ciltler yazılıp paketlenmiş. Hatta zıt oluşumların bir arada ahenkle durduğu enteresan varlık. Yumuşak, bozulabilir ve birkaç saat içinde dağılabilir bir maddeden meydana gelmiş gelmesine ama önüne çıkan fiziksel, ekonomik, sosyal çöküntülere çelikten yapılmışçasına karşı bir güçlük koyup üstesinden de gelen, yıpranacağı yerde güçlenen bir psikopat.

Şemsettin ÖZKAN

18.04.2021 MUDANYA

KAYNAKLAR

1-kuran.diyanet.gov.tr

2-kuranmeali.com

3-1000kitap.com