(Toplumsal İlişkiler 788)
رَبَّنَا لَا تُزِغْ قُلُوبَنَا بَعْدَ اِذْ هَدَيْتَنَا وَهَبْ لَنَا مِنْ لَدُنْكَ رَحْمَةًۚ اِنَّكَ اَنْتَ الْوَهَّابُ
“Ey Rabb’imiz, bizi doğru yola ilettikten sonra kalplerimizi eğriltme, bize katından bir rahmet bağışla! Çünkü sen, sonsuz nîmetleri cömertçe bağışlayansın!” (Al-i imran/8)
Hani şu çok bilinen kalple ilgili nakledilen hadisi sanırım bilmeyeniniz yoktur.Nu’mân İbni Beşîr radıyallahu anh’den Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem’i şöyle buyururken dinledim, diyor: “Helâl olan şeyler belli, haram olan şeyler bellidir. Bu ikisinin arasında, halkın birçoğunun helâl mi, haram mı olduğunu bilmediği şüpheli konular vardır. Şüpheli konulardan sakınanlar, dinini ve ırzını korumuş olur. Şüpheli konulardan sakınmayanlar ise gitgide harama dalar. Tıpkı sürüsünü başkasına ait bir arâzinin etrafında otlatan çoban gibi ki, onun bu arâziye girme tehlikesi vardır.
Dikkat edin! Her padişahın girilmesi yasak bir arâzisi vardır. Unutmayın ki, Allah’ın yasak arâzisi de haram kıldığı şeylerdir. Şunu iyi bilin ki, insan vücudunda küçücük bir et parçası vardır. Eğer bu et parçası iyi olursa, bütün vücut iyi olur. Eğer o bozulursa, bütün vücut bozulur. İşte bu et parçası kalptir.” (Buhârî, Îmân 39, Büyû’ 2; Müslim, Müsâkat 107, 108. Ayrıca bk. Ebû Dâvûd, Büyû’ 3; Tirmizî, Büyû’ 1; Nesâî, Büyû’ 2, Kudât 11; İbni Mâce, Fiten 14)
Şimdi bu hadisi Hz. Mevlana’ın; “kalp bir bahçe gibidir. Onda mutlaka bir şeyler bitecektir. O halde güzel şeyler dikin ki güzel şeyler bitsin” sözüyle birlikte değerlendirelim. Hadiste insanın davranışları ele alınırken helal olan, haram olan ve bir de bunların arasında şüpheli olan davranışlarına değiniliyor. Bizden helal olanların yapılması öğütlenirken, haramlardan kaçınması isteniyor. Burası çok net ve belli. Lakin bu ikisi arasında da bir sürü ikisi arasında acaba dediğimiz şüpheli işler var. Bu durum çobanın başkasının arazisine yakın bir yerde sürüsünü otlatmasına benzetilmiş. Şüpheli iş ve davranışları yapanların da tıpkı sürünün başkasına ait araziye girme (harama düşme) ihtimali vurgulanmıştır. Hemen arkasından da kalp vurgusu yapılması tesadüf değildir. Kalp sürekli helal olan şeylere yönelmeli ki, Hz. Mevlana’nın dediği kalp bir bahçe gibiolduğundan ne ekersen o biteceğinden, insan kalbine mutlaka helalleri ekmeli ki, bahçesi de güzelleşsin, hasadı da güzel olsun.
Şemsettin ÖZKAN
22.08.2022 GÜZELYALI
KAYNAKLAR
1-kuran.diyanet.gov.tr
2-kuranmeali.com
3-pixabay.com
4-islamveihsan.com (Riyazüs-salihin)