(Toplumsal İlişkiler 313)
اَلْهٰيكُمُ التَّكَاثُرُۙ
“Daha çok mal, servet, makâm, şöhret elde etme tutkusuna kapılarak dünyanın gelip geçici zevklerini çoğaltma yarışı ve bunlarla birbirinize karşı üstünlük taslama hastalığı, sizi öylesine derin bir gaflete düşürdü, insânî ve ahlâkî değerlerden uzaklaştırarak o kadar oyaladı ki,” (Tekasür/1)
Marcus Tullius Cicero MÖ 106 yılında dünyaya gelmiş MÖ 43 yılında vefat etmiştir. Romalı devlet adamı, hatip ve yazardır. Marcus Tullius Cicero, Latince’nin felsefe dili olarak gelişmesinde büyük katkılar sağlamıştır. Eğitime olan aşırı tutkusu ve sevgisi ile ün kazanmıştır. Sonra oldukça yoğun bir hukuk eğitimi almış, edebiyat ve felsefe ile de ilgilenmeye başlamıştır. Marcus Tullius Cicero savaşlardan nefret ederdi. Yinede orduya dahil oldu ve mahkemelerde başkanlık yaptı. Publius Clodius pulcher’in koymuş olduğu yasalardan dolayı aralarında ciddi bir muhalefet başladığında 1 seneliğine İtalyayı terk etti. Geri döndü ve Caesar’ın hükümranlığı altında asla sesini çıkarmadı ve kendini yazılarına verdi. Bir zaman sonra Cicero’yu devlet düşmanı ilan ettiler. Kaçtı fakat yakalandı. MÖ 43 yılının 7 Aralık günü başı kesilerek idam edildi. Başı Forum Romanum’daki Rostra’da halka teşhir edildi ve elleri ise Senato binasına çivilendi. Cicero’yu bu kadar güçlü ve ünlü kılan onun hatiplik özelliğiydi. Toplam’da 88 konuşması kayıt edilmiş günümüze sadece 58’i ulaşmıştır.
Dünyanın 2000 yıldır değişmeyen kapitalist düzenini şu şekilde eleştirir bu belki de onun idam edilmesine yol açar:
1- Fakir çalışır.
2- Zengin sömürür.
3- Asker her ikisini de korur.
4- Mükellef üçü için öder.
5- Serseri dördünün adına istirahat eder.
6- Ayyaş beşi için içer.
7- Bankacı ilk altıyı dolandırır.
8- Avukat ilk yediyi kandırarak savunur.
9- Hekim sekizini de öldürür.
10-Mezarcı dokuzunu da gömer.
11-Politikacı 10’lar sayesinde yaşar.
Cicero dürüst bir adamdır. Söyledikleri yanlış değildir. Toplumun yapısını iyi etüt etmiştir. “Roma neden yıkıldı?” sorusuna Cicero’nun cevabı: Çok ve güzel konuştuk, fakat bilgisizdik!” şeklinde olmuştur.
Tekasür suresinin ilk ayeti de insanın bu kapitalist ve seküler anlayışını çok iyi analiz eder: “Daha çok mal, servet, makâm, şöhret elde etme tutkusuna kapılarak dünyanın gelip geçici zevklerini çoğaltma yarışı ve bunlarla birbirinize karşı üstünlük taslama hastalığı, sizi öylesine derin bir gaflete düşürdü, insânî ve ahlâkî değerlerden uzaklaştırarak o kadar oyaladı ki,”
İlkçağlardan günümüz modern toplumlarına kadar neler değişti ki? Aynı hamam aynı tas. Cicero’nun söylediği gibi; Vicdanlar kuruduktan sonra çok ve güzel konuşsan ne yazar? Bukle’nin dediği gibi; “suçu toplum hazırlar, birey işler,” hepsi bu. Hemen hemen tüm zamanlarda (sadece vahyin kontrolünde olan zaman dilimleri hariç) kanunlar (yasalar)büyük sineklerin delip geçtiği ancak küçük sineklerin takılıp kaldığı örümcek ağları olmuş. Buradan fakire ekmek çıkar mı? Hak hukuk çıkar mı? Adalet çıkar mı?
Elbette çıkmayacaktır. Çünkü toplumların çivisi çıkmıştır. Çıkan çivisini zaman zaman Peygamberler gelmiş yerine oturt- muşlardır. Ancak Peygamberler gerek yanlarında bulunurken gerekse daha yanlarından ayrılır ayrılmaz toplumlar yeniden toplumun muvazenesini bozmuşlardır.
Şemsettin ÖZKAN
09.04.2021 KONYA
KAYNAKLAR
1-kuran.diyanet.gov.tr
2-kuranmeali.com
3-1000kitap.com
İnsanoğlu korkulacak ve çok dikkat edilecek bir varlık vesselam. Müstefid oldum hocam. Yüreğinize sağlık.