(Toplumsal İlişkiler 1814)
وَلَا تَجْعَلُوا اللّٰهَ عُرْضَةً لِاَيْمَانِكُمْ اَنْ تَبَرُّوا وَتَتَّقُوا وَتُصْلِحُوا بَيْنَ النَّاسِ وَاللّٰهُ سَمٖيعٌ عَلٖيمٌ
“Kendinizi temize çıkarmak, korunmak ve insanlar arasını bulmak için ikide bir yemin billah ile Allah’ı ağzınıza sakız etmeyin. Allah zaten, erişilmez bilgi gücü ile her şeyi duymaktadır.” (Bakara/224)
Dostoyevski; “namuslu insanım, diye övünülür mü hiç? Herkes namuslu olmak zorunda değil midir?” derken, bizi iyi hasletlerimizle kendimizi abartmamamızı salık verir. Zaten sen böyle olmak zorundasın, diye de uyarır.
İnsan yaptığı güzel davranışlarla övünmemeli, yaptığı iyilikleri saymamalıdır. Daha da öteye gidip başa kakanlar var. her şey boşa gitti haberi yok. Yaptığı iyilikten alacağı sevap sıfırlandı. Ah şu insanda gösterişe kaçma tutkusu yok mu?
Hz. Mevlana “Ya olduğun gibi ol, ya da göründüğün gibi görün,” derken bizleri tutarlı olmaya çağırır.
“Müslümanlığın görünmek değil, olmak” olduğunun ısrarla altını çizen Aliya İzzetbegoviç de, Müslüman oluşuyla takdir edilmeyi bir madalya gibi göğsünde taşıyarak aramızda dolaşmak isteyenlerin bize bir katkısının olmayacağını anlatır gibidir. Bu yüzden Müslümanlar, Müslümanlıklarına sahip mi çıkacaklar, yoksa Müslümanlıklarının kullanılmasına, göz mü yumacaklar sorusunu akla getirir ve Müslümanları görüntüye önem vermekten çok, Müslüman olmaya çağırır.
Olmakla ve görünmek arasında, Mevlana’nın dediği gibi tutarlılık olsa, çok iyi olur, ama esas sorun insanın kendi değerlerini yaşamak yerine, başkalarının ölçüsüne göre yaşamasıdır. İnsanın başkalarının beğenisini alma yarışına girip, kendisi olamaması çok acıdır. Çünkü başkaları için yaşamak, kesin olarak insanı mutsuz yapar. Bazıları için kim ne derse desin, “olmak” esastır. Bazıları için de, ne olursa olsun “görünmek” daha değerlidir. Bazı insanlar kendilerini sadece kendi gözleriyle değerlendirir bazıları da kendilerine başkalarının gözünden bakarak not verir. Hele hele yaptığı ibadetlerle, “ben iyi bir Müslümanım” diye, bir inançlı insan, hiç ama hiç, övünmemelidir. Birileriyle kendini kıyaslamamalıdır. İyilik yapıp denize atmalı, “balık bilmezse bilmesin, Halık bilir” demelidir.
Şemsettin ÖZKAN
14.06.2025 GÜZELYALI
KAYNAKLAR
1-kuran.diyanet.gov.tr
2-kuranmeali.com
3-pixabay.com
4-suskunduvar.com