(Toplumsal İlişkiler 1216)
وَقُلْ لِعِبَادٖي يَقُولُوا الَّتٖي هِيَ اَحْسَنُؕ اِنَّ الشَّيْطَانَ يَنْزَغُ بَيْنَهُمْؕ اِنَّ الشَّيْطَانَ كَانَ لِلْاِنْسَانِ عَدُواًّ مُبٖيناً
“Ey Muhammed! Bu inkârcıları hak dine dâvet edecek olan mümin
kullarıma söyle; onlarla konuşurken, gönül incitmeden, kaba ve kırıcı davranmadan, en güzel şekilde konuşsunlar. Çünkü
şeytan, kalplere kin ve nefret tohumları ekerek aralarına fesat sokmak ve böylece onları öfkelendirip birbirine düşürmek için her an fırsat kollamaktadır. Doğrusu şeytan, insanın apaçık düşmanıdır. O hâlde, ey iman edenler! Cennetin yalnızca sizlere özgü olduğu ve karşınızdakinin cehenneme gireceği yolunda ifâdeler kullanarak, üstelik bu sizin üzerinize vazife değilken şeytanın eline koz vermeyin.” (İsra/53)
Aslında şu ayeti doğru dürüst okuyup anlayan bir Müslüman, gerek bireysel gerekse toplumsal ilişkilerde etik ve estetik modeller geliştirmesi gerektiğini rahatlıkla anlayabilir. Sözlerinde, davranışlarında, tutum ve tavırlarında, görgü kurallarında bu harekete geçirici unsuru kendine rehber edinebilir.
Dünyaca ünlü İranlı Keman virtüözü Farid Farjad; “güzel konuşmak, ince düşünmek, halden anlamak, sevmek, düşeni kaldırmak, ağlayanı güldürmek, sarılmak hep bedava biliyor musunuz?” derken bizi insani özelliklerimizi kullanmaya davet eder. İnsanın etik ve estetik davranmakla gerek düşünsel olarak gerekse eylemsel olarak bir şey kaybetmeyeceği gün gibi aşikardır.
Peygamberler de yüzyıllardır insanlığa bunu öğretmeye çalışmıyorlar mıydı? Üstelik ümmetlerine insanların bireysel ve toplumsal becerileri elde etmesi için sünnetler (Peygamberin anlattığı yaşam modelleri) sunmamışlar mıydı? Ahlaki meziyetleri ile toplumlarının önünde numue-i imtisal (örnek model) olmamışlar mıydı?
Hasılı insan olmak, insani davranışlar sergilemek hep bedavaydı. Yeter ki bu becerileri yapacak birey ve toplumlar var olabilsindi.
Şemsettin ÖZKAN
25.10.2023 KONYA
KAYNAKLAR
1-kuran.diyanet.gov.tr
2-kuranmeali.com
3-gaziantepgunes.com