(Toplumsal İlişkiler 1843)
وَاِذَا قُرِئَ الْقُرْاٰنُ فَاسْتَمِعُوا لَهُ وَاَنْصِتُوا لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ
“Kur’an okunduğu zaman, hemen (dikkatle ve anlama gayretiyle) onu dinleyin ve susup (saygıyla takip edin. Evlerinizde de, bu ayetlerin mealini okuyup öğrenin). Umulur ki esirgenmiş olur (İlahi rahmet ve merhamete erişirsiniz).” (Araf/204)
Bir Kızılderili atasözü; “dinle; yoksa dilin seni sağır eder. Yüzleş; yoksa kalbin seni esir eder. Anla; yoksa zihnin seni deli eder” derken dil, kalp ve zihnin neler yaparsa nelerin başına gelebileceğini eni konu işler durur.
Önce dinlemelisin ki, ne denildiğini anlayasın. Hep sen konuşursan, çan çan çalan o çenen, senin kafanı ütüler. Bilmem hatırlar mısınız? Mesnevi’den sohbetlerimizin daha ilkinde Hz. Mevlana’nın bu ünlü eserine “dinle bu ney nasıl hikâye ediyor? Ayrılıklardan nasıl şikâyet ediyor?” diye başladığını söylemiştik. Mahmut Celalettin Paşa; “Bin dinle, bir konuş demişler ama bu devirde hiç konuşmamak daha iyidir,” derken yine dinlemenin önemine vurgu yapar. Goethe; “konuşmak bir ihtiyaçsa, dinlemek sanattır,” der.
Biliyor musunuz, Mevleviliğin temelleri, Mevlana hazretlerinin oğlu Sultan Veled’in, Hz. Şems’le yaptığı sükût-u sohbetlerle atıldı. Sükûtunda bir sesi var, ama onu anlayacak bir yürek lazımdı. İşte bu sükûtun sesini Mevlana hazretlerinin bir oğlu (küçük oğlu Alaeddin) anlamayıp, dinlemeyip öfkelenerek ona muhalefet ederken, büyük oğlu (Sultan Veled) anlayarak, bugünkü Mevleviliğin öğretilerini Hz. Şems’in susmalarını bile dinleyerek tüm insanlığa anlatmıştır.
Dinlemek çok önemli dostlar! Benjamin Franklin; “Çocuklarınıza dinlemeyi, dilini tutmayı öğretin. Konuşmasını nasıl olsa öğreneceklerdir,” derken haksız sayılmaz.
Meseleleri karşılıklı oturup konuşup, yüzleşmezsen, bu seferde, kalbin sıkıntı duyar. Rahat edemezsin, stresli bir hayat yaşarsın. Kalbin mutmain olamadığı için, sen onu elde edeceğine, o seni ele geçirir.
Problemleri anlamaya çalışmazsan, bu sefer de, zihnin seni esir eder. Fikir karmaşası içinde kalırsın. Zihnin allak bullak olur. Doğru düzgün bir fikir oluşturamazsın kafanda. Bu yüzden evvela anlamak zorundasın.
Şemsettin ÖZKAN
13.07.2025 KONYA
KAYNAKLAR
1-kuran.diyanet.gov.tr
2-kuranmeali.com
3-pixabay.com
4-suskunduvar.com