(Toplumsal İlişkiler 1614)
يَٓا اَيُّهَا الَّذٖينَ اٰمَنُوا لَا يَسْخَرْ قَوْمٌ مِنْ قَوْمٍ عَسٰٓى اَنْ يَكُونُوا خَيْراً مِنْهُمْ وَلَا نِسَٓاءٌ مِنْ نِسَٓاءٍ عَسٰٓى اَنْ يَكُنَّ خَيْراً مِنْهُنَّۚ وَلَا تَلْمِزُٓوا اَنْفُسَكُمْ وَلَا تَنَابَزُوا بِالْاَلْقَابِؕ بِئْسَ الِاسْمُ الْفُسُوقُ بَعْدَ الْاٖيمَانِۚ وَمَنْ لَمْ يَتُبْ فَاُو۬لٰٓئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ
“Ey iman nimetine kavuşanlar, bir kavim, diğer bir kavimden bazılarını küçümseyerek alay etmesin. Belki de onlar, kendilerinden daha hayırlıdırlar. Kadınlar da, kadınlardan bazılarını küçümseyerek alaya almasınlar, hakarette bulunmasınlar, ayıpları, kusurları rencide ederek, işaret ederek söylemesinler. Belki onlar kendilerinden daha iyidirler. Birbirinizi dilinize dolayarak, işaretleşerek yaralamayın. Birbirinizi kötü lakaplarla çağırmayın, kötü lakaplarla anmayın. İman dairesine girdikten sonra âsi, mantıksız fâsık adını almak ne kötü bir damgadır. Tevbe etmeyenler, günah işlemekten vazgeçmeyip Allah’a itaate yönelmeyenler, işte on-lar isyanda, günahta ısrar eden zâlimlerin ta kendileridir.” (Hucurat/11)
Yozgatlı Fenni der ki;
“Âdemi bul âdem ol âlemde âdem gizlidir
Etme tahkir âdemi âdemde âlem gizlidir.”
Yani demek ister ki üstad;
Kâmil insanı bul ve insan ol; âlemde insan gizlidir
Hiçbir insanı hakir görme, insanda âlem gizlidir.
“Hepimiz insanız diyorlar. Hepimiz insan değiliz, hepimiz beşeriz. Aramızdan bazılarımız insandır” diyen İsmet Özel, insanların çoğunun beşer olduğunu, sadece içlerinden bazılarının insan olduğunu söylemekle, haksız da sayılmaz hani. “Usta ölmeden önce bir oyun öğret, insan olayım” derken de aynı şeyleri söyler. İnsan modellerinin azlığından yakınır. Henüz insanlık yolunda bir aşama kaydedemediğimizi anlatır. “Sen benim dünyada ünümü hiç duymadın mı? Ben bir hiçim hiç” diyen Hz. Mevlana gibi mütevazı, kibir ve gurura kapılmadan, insan olmanın doruklarında gezinen, kaç kişi var aramızda?
Canlılar âleminde etrafına insan olduğunu söyleyen sözüm ona nankörlerden daha fazla zarar veren başka bir varlık var mı? İnsan Allah’ın en muhteşem eseri mi, yoksa yaradılışından beri cennetten kovulan, gözünü kırpmadan kendini şeytana satabilecek canlı mı, düşünen, akıllı bir varlık mı, yoksa ezbere yaşayan, bildiğinden, inandığından şaşmayan sabit fikirli canlı mı? Konuşabilen, düşünebilen bir varlıktır insan. Hayvanlarda düşünür peki onların insanlardan farkı nedir? Hayvanlar içgüdüsel ve imgesel düşünürler, insanlar ise kavramsal düşüncelerini dile getirebilen, gerçekleştirebilen canlılardır, bu yüzden kimse düşünceyi onu ifade eden sözcüklerden ayıramaz insan bunlardan ibarettir çünkü.
Evet insan her şeyden evvel beşer, şaşar, lakin aradan bazılarının da, insan olduğunu unutmamalıyız. O Kamil (olgun) insan karakterlerini bulup, onlardan istifade etmeyi, erdemli olmanın yollarını mutlaka öğrenmeliyiz. İnsanlık öldü mü artık hayatın anlamının da, kalmayacağı bilincine erişmeliyiz.
Şemsettin ÖZKAN
26.11.2024 KONYA
KAYNAKLAR
1-kuran.diyanet.gov.tr
2-kuranmeali.com
3-suskunduvar.com