(Toplumsal İlişkiler 1992)
وَالَّذٖينَ هُمْ عَنِ اللَّغْوِ مُعْرِضُونَ
“Onlar ki, faydasız işlerden ve boş sözlerden yüz çevirirler.” (Mü’minun/3)
İmamı Gazali; “soğumuş demiri ve çürümüş eşyayı düzeltmeye kalkma!” der. Yani laf anlatamayacağın, anlatsan da tesiri olmayacak kadar bilinçleri kapalı insanlarla uğraşarak, vaktini de, kendini de ziyan etme.
Buradan şöyle bir sonuca da ulaşabiliriz: Çocuk eğitimine erken yaşlarda başlanmalıdır. Ağaç yaşken eğilir atasözümüz de, bunu açıklar mahiyettedir.
Sadece çocuk eğitiminde değil, insan ilişkilerinde de, seviye doğru tespit edilmeli ve korunmalıdır. “İnsanların seviyesine ininiz” buyuran, sevgili Peygamberimize kulak verilmelidir. Statü, yaş,erkek, kadın, ergen, yetişkin, çocuk gibi seviyeler iyi gözetilmeli, ona göre muamele edilmelidir.
Öyle cahil cühela, internet bilgisi dışında bir bilgisi olmayan, sadece sosyal medyadan doğru yanlış gözetmeden konuşan, ileri geri her konuda paylaşım yapan, mesajlarında hiçbir şeyden çakmadığını belli eden insanlara ne anlatacaksın ki hiçbir tesiri olmayacak? Önce doğru bilgi mi değil mi gözardı eden bir topluma, bu bilgiyi teyit etmeyenler kalabalıkların inanma eylemine önem vermeyip de söylenenlere kanmayı tercih edenlere saatlerce dil döksen hangi doğruları anlatacaksın ki?
Kolayca provokasyonlara gelen, manipülasyona açık güruha, hakikatleri nasıl söyleyeceksin ki? Sıkıntı diz boyu. Araştırmayan, bilimsel düşünmeyen, kendi dininin kitabını bile hiç okumamış insan yığınlarına hangi kültürden söz edeceksin?
Yarım yamalak ağzında bir şeyler geveleyen, her konuda ahkam kesen, bir sürü bilgi kirliliği içinde debelenen bir toplum bu davranışıyla ileriye ket vurmuştur. Yani yeni, sağlıklı, doğru bilgileri elde edememesinin önünde bu yanlış psikolojik altyapı bulunmaktadır. Şöyle düşünün. İki kişiye on parmak daktilo yazmasını öğreteceğiz. Bunlardan biri daha önce iki parmak tek tük daktilo yazmayı biliyor. Diğeri ise hiç daktilo ile tanışmamış. Biz bu ikisinden hiç bilmeyene on parmak daktiloyu daha hızlı ve çabuk öğretebiliriz. Daha önce iki parmak daktilo yazan daha yavaş ve uzun sürede öğrenecektir. Niye geç öğreniyor? Çünkü yeni bilgiye, davranışa giden yola ileriye ket vuruyor da ondan.
Şemsettin ÖZKAN
09.12.2025 GÜZELYALI
KAYNAKLAR
1-kuran.diyanet.gov.tr
2-kuranmeali.com
3-pixabay.com