(Toplumsal İlişkiler 1847)
لَا يُحِبُّ اللّٰهُ الْجَهْرَ بِالسُّٓوءِ مِنَ الْقَوْلِ اِلَّا مَنْ ظُلِمَۜ وَكَانَ اللّٰهُ سَمٖيعًا عَلٖيمًا
“Allah kötü sözün açığa vurulmasını sevmez; ancak haksızlığa uğrayan başka. Allah her şeyi işitmekte ve bilmektedir.” (Nisa/148)
Che Guevara; “her haksızlıkta öfkeyle titriyorsan, sen de benim yoldaşımsın” derken bana göre doğru bir yol tuttuğunu gösterir. Zira bir başka sözünde de dünyada haksızlığa, sömürü düzeninin hışmına uğrayan her ülke namına savaşacağını söylemesine kim karşı çıkabilir ki?
Yukarıda söz konusu edindiğimiz ayette yüce Allah kötü sözün açıkça söylenmesinin caiz olduğu bir hali istisna etmektedir: “Haksızlığa uğrayan kimse yeri geldiğinde uğradığı haksızlığı, kendisine yapılan kötülüğü açıklamak, ilgililere duyurmak mecburiyetindedir. Aslında bu da “vuran, kıran, çalan, çarpan, yalan söyleyen, sözünde durmayan…” bir kimse hakkında kötü söz söylemektir. Ancak bundan zarar gören kimse için bunları açıkça söylemek, başkalarına duyurmak caiz görülmüş, Allah tarafından izin verilmiştir. Bir kimseye karşı haksızlık yapan ve zarar veren kimsenin yaptığı kötülüğü açıklamak caiz olunca, zulmü ve kötülüğü, bireyi aşarak bir gruba veya topluma zarar veren kimsenin durumunu açıklamak elbette caiz olacaktır. Açıklamanın ötesinde beddua etmenin de caiz olduğu ifade edilmiştir. Daha ileri giderek gıybet, iftira, küfür derecelerine varan aleyhte konuşma ise caiz görülmemiştir.”(Diyanet Tefsiri, Kur’an Yolu,II/132)
Thomas Pain “diğer tüm haklar elinizden alındığında isyan hakkı hakkınız olur” derken hak ve hukukun daim olduğunu, suç isbatlanmadıkça insanların beratı zimmetinin asıl olduğuna vurgu yapar. Bütün kapılar kapandığında devreye isyan hakkı çıkar. Gücün yetmese de, sözlerinle haksızlığa karşı çıkmak zorundasın. Hz. Peygamber de bize bunu öğütlemiyor mu? Bir kötülük görünce elinle değiştirebiliyorsan elinle, yok buna gücün yetmiyorsa dilinle değiştireceksin. Ona da gücün yetmezse, o haksızlığı benimsemeyecek ve kalbinle buğz edecek, yani haksızlığı asla, kati surette boyun eğmeyeceksin. Gerçi bu son aşama imanın en zayıf noktası olmuş olsa da, haksızlığın peşini bırakmayacak, tavrını haklıdan yana koyacaksın. Haksızlıklar karşısında isyan hakkını, her zaman canlı tutacaksın. Çünkü haksızlıklar karşısında susan, dilsiz şeytandır.
Şemsettin ÖZKAN
17.07.2025 KONYA
KAYNAKLAR
1-kuran.diyanet.gov.tr
2-kuranmeali.com
3-pixabay.com
4-suskunduvar.com