(Toplumsal İlişkiler 1955)
قَالَ يَا قَوْمِ اَرَاَيْتُمْ اِنْ كُنْتُ عَلٰى بَيِّنَةٍ مِنْ رَبّٖي وَرَزَقَنٖي مِنْهُ رِزْقاً حَسَناً وَمَٓا اُرٖيدُ اَنْ اُخَالِفَكُمْ اِلٰى مَٓا اَنْهٰيكُمْ عَنْهُؕ اِنْ اُرٖيدُ اِلَّا الْاِصْلَاحَ مَا اسْتَطَعْتُ وَمَا تَوْفٖيقٖٓي اِلَّا بِاللّٰهِؕ عَلَيْهِ تَوَكَّلْتُ وَاِلَيْهِ اُنٖيبُ
“(Şuayb) Dedi ki: “Ey kavmim görüşünüz nedir söyler misiniz? Ya ben Rabbimden apaçık bir belge üzerinde bulunuyorsam ve O da beni Kendisinden güzel bir (manevi) rızık (iman ve irfan) ile rızıklandırmışsa? Ben, size yasakladığım durumlardan (sakınmayarak) ve size muhalefet ettiğim (hususları kendim yaparak, tutarsız bir konuma düşmek) istemiyorum. Benim istediğim, gücüm oranında yalnızca ıslah etmektir. Benim başarım ise ancak Allah iledir (O’nun yardımı sayesindedir); ben O’na tevekkül ettim, (her halde ve sadece) içtenlikle O’na yönelip dönerim.” (Hud/88)
Yıllara meydan okuyan o psikolojik analizleriyle Fyodor Dostoyevski der ki; “dünya öyle bir noktaya gelecek ki, akıllı insanların aptalları gücendirmemek için, konuşması yasaklanacak işte tam da o dönem.” Yani dünyaya aptallar hakim olacak, akıllı, iyi insanların kıymeti harbiyesi olmayacak. Ta o zamanlarda böyle söylemiş üstad. Ya bugünleri görse kimbilir daha neler neler söyleyecekti? Doğrusu dünya aptallardan yana.
İrlanda asıllı 5 kez Grammy ödülü kazanmış Amerikalı komedyen oyuncu ve yazar George Carlin;(1937-2008) “aptal insanlardan oluşan büyük grupların gücünü, asla hafife almayın” derken bu tip yapılanmaların gizli, sinsi ve korkusuz korkak tavırlarından endişe ettiğini söyler.
Zira bu akılsız ve aptal güruhun, ne yapacağı belli olmaz. Koca ormanı, çok çabuk ateşe veriverirler. Kolayca kalabalıkları, manipüle ederler. Provakasyona açıktırlar. Kitleleri çok çabuk kendilerine benzetmekte pek mahirdirler.
Akıllı insan hatalarından ders çıkaran, kendisine hatası söylenince de karşısındakine müteşekkir olandır. Böyle yapınca da kendisinden bir şey eksilmeyecek, aksine bilgisine bilgi katacaktır. Ama aptal salak olan öyle midir?
Deliler tedavi edilebilir ama salaklar asla, çirkinler bir gün belki güzelleşebilir ama salaklar hep aynı kalır. Kendini zeki sanan salağı bırakın kendi haline. Tek kişilik dünyasının en zekisi olarak hayatını devam ettirsin. Laf sokayım derken lafı kendine sokup çıkaramayan salaklar var. Bop Dylan; “asla bir salakla tartışmayın. Çünkü dışardan bakanlar hanginizin salak olduğunu anlamayabilir. Gerçekten de bazı insanlar hangi yönden yaklaşırsan yaklaş hiç fark etmezler. Ya salaktırlar ya da kalas. Peki bu salak tabirini çok sık kullanıyoruz nedir salak, kime salak deniyor?
Salak; giyiniş ve davranışlarından akılsız olduğu anlaşılan aptal kimseye denir. Ronald David Laing; “Öldüğünüzde ölü olduğunuzu bilmezsiniz. Bu sadece başkaları için zordur. Aynı şey salak olduğunuzda da geçerlidir.” der. Anlayacağınız aptallık hiç de güzel değil. Başkasına da zarar, kendine de.
Zaman maalesef aptalların lehine işliyor akıllıların değil. Her şey aptallara göre yeniden dizayn ediliyor. Bakmayın siz insanların akıllı telefonlar, akıllı evler, yapay zekalar, akıllı arabalarla dolaştığına. Aslında her şey insanları daha da aptallaştırmak için yapılıyor lakin bunun farkında olanlar yok.
Teknolojik gelişmeler, konfor, rahatlık hep aptallar için daha da geliştiriliyor. Onları gücendirmemek, üzmemek için akıllıların akıllıca konuşmaları önüne setler çekiliyor. Korkuluyor, düşünceden, fikirden, tefekkür edilmesinden. Koyun gibi insanlar, araştırmayan, soruşturmayan tipler isteniyor toplumlarda artık. Çünkü onlar imandan çok kandırılmaya yatkınlar. İnanmak değil, kanmak daha cazip geliyor bunlara.
Şemsettin ÖZKAN
02.11.2025 GÜZELYALI
KAYNAKLAR
1–kuran.diyanet.gov.tr
2-kuranmeali.com
3-pixabay.com
4-suskunduvar.com