(Toplumsal İlişkiler 1246)
وَلَقَدْ كُنْتُمْ تَمَنَّوْنَ الْمَوْتَ مِنْ قَبْلِ اَنْ تَلْقَوْهُࣕ فَقَدْ رَاَيْتُمُوهُ وَاَنْتُمْ تَنْظُرُونَࣖ
“Andolsun, siz (Uhud’da düşman önünde) ölümle karşılaşmadan önce (hani) onu (şehit olmayı güya) temenni ediyor (ve kahramanlık taslıyordunuz? Haydi) İşte şimdi onu gördünüz
(düşmanla çarpışma ve cennete ulaşma fırsatı buldunuz), ama
(hücum edeceğiniz yerde) bakıp duruyorsunuz. (Bu ne şaşkınlıktır?)” (Al-i imran/143)
Kime ait olduğu yazmayan bir sosyal medya paylaşımında; “birgün herkes terkedilmiş bir eve benzeyecek dışı harabe içi hatıra dolu” yazması doğrusu bana çok anlamlı geldi. Evet “her canlı mutlaka ölümü tadacaktır” buyruğu yüce Yaradan’ın ilahi fermanı. Bu bir.
İkincisi yalnızlık. Üstad Sezai Karakoç gelecek zamanlarda ölüleri balkonlara gömecekler derken şiirinde bu mevzuyu enine boyuna işler. Rahmetli Ahmet Sezai Karakoç’un 1957 yılında yazdığı canlı ölümlere en güzel örnek olarak gördüğüm “Balkon” şiiri, modern yapıların öldürdüğü sosyalleşmeyi savunan sembolik anlatımlı bir şiiridir. Okurken asla sıkılmazsınız. Ama balkona gelecek zamanlarda ölüleri gömecekleri mısralara gelince adeta ürperirsiniz ve dehşete kapılırsınız.
Geliniz edebiyatımızda ll. Yeni hareketinin en güzel şiirlerinden biri olan bu şiirin ilgili dizelerini bir hatırlayalım:
Çocuk düşerse ölür çünkü balkon
Ölümün cesur körfezidir evlerde
Yüzünde son gülümseme kaybolurken çocukların
Anneler anneler elleri balkonların demirinde
İçimde ve evlerde balkon
Bir tabut kadar yer tutar
Çamaşırlarınızı asarsınız hazır kefen
Şezlongunuza uzanır ölü
Gelecek zamanlarda
Ölüleri balkonlara gömecekler
İnsan rahat etmeyecek
Öldükten sonra da
Bana sormayın böyle nereye
Koşa koşa gidiyorum
Alnından öpmeye gidiyorum
Evleri balkonsuz yapan mimarların.
Aslında şiir modern zamanlarda insanların şehirlerde ne kadar zor şartlar içinde yaşayacaklarını, mimarinin dikey değil de yatay olmasına çok güzel vurgu yapar. Sadece bu mu annelerin bilhassa ev kadınlarının çocuklarını zapdetmelerinin güçlüğü de çok güzel anlatılır ve balkondan aşağı düşüşlerinde gösterdikleri cesarette balkonların kışkırtıcılığı işlenir. Balkonların evlerimizde bir tabut kadar yer tuttuğu, tellerine asılan çamaşırlarında hazır kefen olduğu, bir de şezlongun üzerine çamaşırların ardında uzandınız mı bir mezardan farksız olduğu ifade edilir.
Şiirin devamı ve açıklamalarıyla ilgili kısımları suskunduvar adlı sitemizin “gelecek zamanlarda ölüleri balkonlara gömecekler” yazımızda bulabilirsiniz.
Şemsettin ÖZKAN
24.11.2023 KONYA
KAYNAKLAR
1-kuran.diyanet.gov.tr
2-kuranmeali.com
3-pixabay.com
4-suskunduvar.com