(Toplumsal İlişkiler 1178)
اَمَّنْ هُوَ قَانِتٌ اٰنَٓاءَ الَّيْلِ سَاجِداً وَقَٓائِماً يَحْذَرُ الْاٰخِرَةَ وَيَرْجُوا رَحْمَةَ رَبِّهٖؕ قُلْ هَلْ يَسْتَوِي الَّذٖينَ يَعْلَمُونَ وَالَّذٖينَ لَا يَعْلَمُونَؕ اِنَّمَا يَتَذَكَّرُ اُو۬لُوا الْاَلْبَابِࣖ
“Yoksa inkâr eden, kâfir, gecenin bir kısım vakitlerinde, ilerleyen saatlerinde kalkan, secdeye kapanarak, uzun uzun kıyamda durarak, sorumluluk şuuruyla namaz kılan, saygıda kusur etmeyen, âhireti, ebedî hayatı hesaba katarak dikkatli ve uyanık davranan, Rabbinin rahmetini uman kimse gibi mi olur?
“Hiç bilenlerle, bilerek ibadet edenlerle, bilgi toplumlarıyla, bilmeyenler, bilgiden yoksun olan toplumlar bir olur mu?” de. Ancak akıl ve vicdan sahipleri bunları düşünüp ibret alır.” (Zümer/9)
Bilenle ve bilmeyenle tartışmayı anlıyoruz anlamasına da, bildiğini sananla tartışmayı anlamıyoruz. Onunla tartışmak olsa olsa bir ahmaklıktır.
Konfüçyus der ki; “bilenle tatışabilirsin, bilmeyenle de tartışabilirsin. Ama bildiğini sananla tartışmak ahmaklıktır.”Asıl bilgisiz bu tipler olduğu için, bunlarla tartışmada, bir arpa boyu yol gidemezsiniz. Bunlar kendilerini bir şey sandıkları için, kubuzluklarından burunlarından kıl bile aldırmazlar.
Bilenle tartışırsın ondan bir şey öğrenirsin. Bilmeyenle tartışırsın, ona bir şey öğretirsin. Ama bildiğini sanandan, ne bir şey öğrenirsin, ne de ona bir şey öğretirsin. Anlayacağınız sağırlar sağırları, körler körleri ağırlar durumuna düşersin sende böylece ahmak olmuş olabilirsin.
Şeyh Edebali, kendini bildiğini zanneden, bilgiçlik taslayan bu tiplerle münasebetlerimizde bizi uyarır ve şu tavsiyede bulunur: “Ukala ile dost olma! Çok konuşur, boş konuşur,kem konuşur üzülürsün.”
Namık Kemal “zihin fukara olunca akıl ukala olurmuş” sözü bu tiplerin bir fikir üretemediği için kendilerini gösterme yolu olarak böyle davrandığına işaret eder.
Sadi Şirazi de; “sorun cahil olman değil, kendini alim sanman” demekle konunun vehametine dikkatlerimizi çeker. Cahiliğini geçtik adam daha da ileri gidip kendini bilgin görüp caka satıyor. Şimdi bunlarla tartışmaya girersen sen de bir numaralı ahmak olmuş olursun.
Şemsettin ÖZKAN
17.09.2023 GÜZELYALI
KAYNAKLAR
1-kuran.diyanet.gov.tr
2-kuranmeali.com
3-pixabay.com